(2) Havendagen: in 1939 gaat het los

26 August 2018, 12:05 uur
Haven
mainImage
Digitaal Dagblad
Afbeelding is niet meer beschikbaar

door Jan D. Swart

Vanaf 1935 heeft de officiële Havendag de smaak van de elite: koffie, cake, een volkoren lunch, sardines en een peer met gember. Ook het parcours is elitair: de Coolsingel, Doelenzaal, Burgerzaal en vaartochten op de Maas en Nieuwe Waterweg. Na afloop Thé. Vaak is dat een forse whisky. In april 1939 raakt de jonge Rotterdamse traditie, waaraan het grote publiek ook in de jaren na 1935 geen spat plezier heeft beleefd, onverwacht zijn naam kwijt. Schuldige is het Rotterdams comité der nationale belangen, dat gezellig samenspant met de plaatselijke afdeling van het Nationaal Jongeren Verbond en de Rotterdamse afdeling van Onze Vloot en in navolging van Londen en New York op de Maas een spectaculaire vlootschouw organiseert.

Eindelijk wordt de burger bij de haven betrokken.

Hoofdattractie is het ‘Smaldeel Rotterdam’ - een groep kruisers waaronder de Hr. Ms Tromp en de Hr. Ms. Sumatra – dat vanaf de Noordzee via de Nieuwe Waterweg opstoomt naar de Maas. Niet alleen. Het is een eskader, want in kielzog volgen vier mijnenvegers, twee Z-boten, een onderzeeër en een kanonneerboot. In totaal zijn er 800 man verspreid over alle schepen en kapitein ter zee (L. M. A. C. Doorman) is aan boord van de Tromp de dagcommandant.

Trivia: De Banier (het dagblad der Staatkundig Gereformeerde Partij) heeft de primeur van het programma:

15:00: ‘Aanvang van de demonstraties van onze Marine, een kleinen indruk gevend van het kunnen van onze Jantjes.’
15:35: ‘De Tromp en de Sumatra zullen enige volsalvo’s afgeven met losse patronen.’
15:45: ‘De O-12 (onderzeeër) zal voor de Willemskade een duikdemonstratie geven, terwijl bij gunstigen wind de beide kruisers een nevelscherm zullen leggen.
16:30: ‘Twee torpedo- en twee nevelvliegtuigen zullen ook nevelschermen leggen en de torpedovliegen (houten) torpedo’s afwerpen.
16:45: ‘Demonstraties van eenige watervliegtuigen. Met op den kaden een explicatie van hetgeen de manschappen verrichten. Een viertal deskundigen zal per microfoon een duidelijke uiteenzetting geven.’
21:00 uur: ‘Een watervliegtuig, gevangen in het zoeklicht van de kruisers, zal bommen werpen boven de Nieuwe Maas.’
22:15 uur: ‘De Koninklijke Marine Kapel zal voor het raadhuis, met medewerking van alle tamboers en pijpers, een taptoe houden, tijdens welke de burgemeester, officieren en burgerautoriteiten, in de Burgerzaal zal ontvangen.’

De Havendag in Rotterdam heeft na vier jaar smoel gekregen. Wel onder een andere naam en dankzij vernieuwers. En de oude, de elitaire? Die wordt in september 1939 geskipt. Niet vanwege het aprilsucces, maar omdat de nazimoffen op 1 september Polen zijn binnengevallen en Frankrijk en Duitsland Hitler de oorlog hebben verklaard.

[caption id="attachment_47765" align="alignnone" width="944"] Publicatie in De Maasbode van Rotterdam, 1939[/caption]

[caption id="attachment_47764" align="alignnone" width="944"] Foto: Ga-het-na/Anefo[/caption]