Rotterdam hervat in het najaar de trainingen voor ouderen tegen internetcriminaliteit. Die waren geschrapt in verband met de coronacrisis. Maar ze blijken harder nodig dan voorheen. Cijfers van de Fraudehelpdesk in de eerste vier maanden van 2020 wijzen namelijk uit dat zo'n 3.500 meldingen zijn ontvangen. In heel 2019 waren dat er maar 2.663.
In 2019 was nog maar 12 procent van de melders boven de 65 jaar. Tot nu toe in 2020 gaat al om 25 procent: een ruime verdubbeling van het aantal mensen dat wordt opgelicht. De oplichting vindt plaats via WhatsApp fraude waarbij de criminelen zich voordoen als dienaren in geldnood. Maar ook door phishingmails waarbij via WhatsApp een aanmaning van de Belastingdienst wordt verstuurd in de hoop dat het slachtoffer bijt.
Belangrijkste oorzaak van de stijging is juist de coronacrisis. Ouderen zijn door eenzaamheid meer gaan beeldbellen, 20 procent gebruikt sociale media meer en 9 van de 10 ouderen zijn dagelijks internet gaan gebruiken. ‘’Op zichzelf is dit een positieve ontwikkeling voor de ouderen die voormalig digi-schuw waren. Maar al dat beeldbellen, skypen en whatsappen heeft een keerzijde’’, zegt Ellen Verkoelen, fractievoorzitter van 50Plus in Rotterdam.
Hoeveel Rotterdammers slachtoffer zijn geworden van online fraude en/of cybercriminaliteit is niet gedetailleerd bekend. In veel gevallen wordt namelijk geen melding of aangifte gedaan. ‘’Op basis van de Veiligheidsmonitor 2019 weten we dat 13% van de Rotterdammers heeft aangegeven in de afgelopen vijf jaar slachtoffer te zijn geweest van ‘online fraude’ (waarvan de helft in de afgelopen 12 maanden) en 14% heeft aangegeven in de afgelopen vijfjaar slachtoffer te zijn geweest van ‘online inbraken’ (waarvan de helft in de afgelopen 12 maanden)’’, meldt burgemeester Aboutaleb.
Samen met veel verschillende partners, zoals politie, Openbaar Ministerie, de Veiligheidsalliantie Rotterdam-Rijnmond en private partners, zet Rotterdam in op de bestrijding van online fraude en cybercriminaliteit. Dat is voornamelijk preventie, omdat cybercriminaliteit immers een internationaal fenomeen is en niet locatie gebonden. Opsporing en vervolging zijn daarom lastig.
De gemeente werkt samen met diverse partners zoals de bibliotheek, de ouderenbonden en andere partners. Ook in het gemeentelijke programma Ouder en Wijzer is aandacht voor digitale vaardigheden en veiligheid en de bestaande cursussen zullen in het najaar worden hervat met in achtneming van de RIVM-voorschriften. Het Rotterdamse 50Plus heeft hierop aangedrongen.