Frans Timmermans was als afzwaaiend kamerlid niet aanwezig bij de afscheidsceremonie. Want de druiven zijn zuur voor de voormalig fractievoorzitter van Groen Links/PvdA. Wat zal Timmermans balen dat hij twee jaar geleden stopte als Eurocommissaris. Weliswaar had hij de strijd om voorzitter van de Europese Commissie verloren, hij voelde zich in Brussel als een vis in het water. Geen ander daar kon zoals Frans met vrijwel alle lidstaten in hun eigen taal ruzie maken.

Maar de sociaaldemocraat wilde meer. Hij droomde ervan in de voetsporen van Willem Drees, Joop den Uyl en Wim Kok te treden en premier te worden. Dat hij er in salaris flink op achteruit ging nam hij op de koop toe. De eerste drie jaar en twee maanden merkte hij daar trouwens niets van, want de Brusselse wachtgeldregeling vulde het verschil aan. Dus tot en met oktober volgend jaar vangt ons Franske nog steeds €16.292,34 bruto per maand.

Wat harder aankwam - op verkiezingsavond 2023 - was dat niet Timmermans, maar Wilders toen de grootste werd. En even leek het er zelfs op dat de afvallige PvdA’er Ronald Plasterk, die tegenwoordig rabiaat-rechtse columns in De Telegraaf schrijft, op verzoek van de PVV premier zou worden. Totdat in de media het verhaal opdook dat professor Plasterk stiekem miljoenen had verdiend met wetenschappelijk onderzoek van een ander.

Chaos

Frans wachtte zijn kans af: kabinet Schoof met PVV, VVD, NSC en BBB kon immers nooit lang standhouden. En dat had Timmermans goed gezien. Niet eerder kende Nederland een coalitie die zo grossierde in chaos, ruzie en onbekwaamheid. Met Marjolein Faber als karikatuur van beleid. Op 3 juni viel het kabinet en kon Frans weer gaan dromen; een fantasie waar 29 oktober jongstleden een bruut einde kwam. 

Want Nederland lust Timmermans niet. De man is intelligent, bekwaam en heeft een prachtige staat van dienst, maar is nogal zelfingenomen en wordt niet vertrouwd. Zelfs binnen zijn eigen aanhang scoorde hij laag in de populariteitspoll. Op verkiezingsavond trad hij - na verlies van vijf zetels - terstond af. Timmermans gelooft niet in een drie maal is scheepsrecht.

Geef hem eens ongelijk. Weer dat geneuzel in de Tweede Kamer, het gekonkel, de Brutussen die klaar staan om je een mes in de rug te steken. Frans is 64 en heeft vanaf heden alle tijd op in zijn Bourgondische woonplaats Maastricht heerlijk met zijn kleinkinderen te spelen en alle wedstrijden van zijn favoriete voetbalclub Roda JC bij te wonen. Maar het blijft balen.

Loyaliteit

Dat gevoel moet ook Mona Keijzer hebben. Als CDA-staatssecretaris werd zij in corona-tijd wegens gebrek aan loyaliteit door premier Mark Rutten ontslagen. Ze bleef ook niet loyaal aan de Christen-democratie, maar stapte - na twee keer te zijn afgewezen voor het lijsttrekkerschap - over naar de BBB. Caroline van der Plas was daar zó blij mee, dat ze Mona in haar overmoed presenteerde als haar premierskandidaat. Het werd slechts vice-premier, net als Fleur Agema (PVV), Sophie Hermans (VVD) en Eddy van Hijum (NSC).

Inmiddels hoeft Mona die ere-rol in het demissionaire kabinet Schoof alleen nog te delen met Sophie Hermans, omdat PVV en NSC er de brui aan gaven. De kans dat ambitieuze Mona nog weer een plek zal krijgen in een nieuw kabinet lijkt niet waarschijnlijk. Nu BBB is teruggezakt naar vier schamele zetels resteert straks - tenzij er een wonder gebeurt - alleen een plek in de Tweede Kamer met drie fractiegenoten bij wie domheid overheerst.

En wat dan vooral pijn moet doen is dat Mona het eertijds zinkende CDA-schip verruilde voor een boeren-lobbyclub, waar na een korte euforie de boel instort, terwijl het CDA tegelijk weer uit de as is herrezen. Mona beseft als geen ander dat - als ze nog bij het CDA had gezeten - ze weer voor een dikke twee ton per jaar een ministerspost had kunnen bekleden.

Nul zetels

De verkiezingsuitslag van 29 oktober kent nog meer stumpers. Neem Eddy van Hijum, voormalig onzichtbaar kamerlid en Gedeputeerde van het CDA en overgelopen naar het NSC van Pieter Omtzigt. Daar boven komen drijven als minister in het rariteitenkabinet met PVV, VVD en BBB en uiteindelijk lijstrekker met een score van nul zetels. Een weg terug naar het CDA is er niet. Ja als gewoon lid, maar niet op het pluche van de Tweede Kamer. Misschien kan hij terug naar zijn oude werkgever KPMG. Want Eddy moet nog 14 jaar tot zijn pensioen.

Dat laatste geldt niet voor de 70-jarige oud-politieagent Willem Boutkan. Deze in Scheveningen geboren PVV’er is door het grote verlies van zijn partij met zijn plaats 36 ruim buiten de boot gevallen. De 512 voorkeurstemmen die dit uit Koot & Bie weggelopen type kreeg kunnen hem ook niet redden. Nu hoeven we met kolderieke Willem geen medelijden te hebben. Twee jaar geleden kwam hij tot zijn eigen verbazing in de Tweede Kamer en werd daarmee meteen grootverdiener. 

Want Willem heeft naast zijn 40 ABP-pensioenjaren en AOW ook nog inkomsten als gemeenteraadslid in Almere (€2142,67 per maand) en vangt als lid van Provinciale Staten Flevoland ook nog maandelijks €2358,61. Het wegvallen van die ruim €141.000 jaarinkomen als kamerlid is natuurlijk een behoorlijke aderlating, maar gelukkig voor Willem krijgt hij de komende twee jaar nog wachtgeld: het eerste jaar 80% van zijn oude vergoeding en het tweede jaar 70%. Willems grootste inbreng als kamerlid was zijn strijd voor het behoud van plastic bekertjes bij de koffie-automaat.

Marco Esser

Marco Esser, de 53-jarige directeur van de Haagse stadsmarketing, blijkt wat te optimistisch zijn geweest toen hij wereldkundig maakte dat hij zich namens GroenLinks/PvdA kandidaat stelde voor de Tweede Kamer. “De kandidatencommissie heeft mij op een heel mooie, verkiesbare, 28ste plaats gezet”, liet Esser enthousiast in de media weten. Maar zijn partij haalde slechts 20 zetels. En nu is Marco ineens de baas die eigenlijk een andere baan ambieerde. 

Esser zou met zijn 407 voorkeurstemmen nog een klein kansje maken als GL/PvdA toch in de regering mocht komen. Die optie lijkt vooralsnog niet groot, maar de politiek is net zo ongewis als een voetbalwedstrijd. Marco heeft dus vast al een beetje liggen rekenen. Nummer 1 Frans Timmermans is al verdwenen; wanneer nu zeven Gl/PvdA-kamerleden minister of staatssecretaris worden, moet het goed komen. Eén ding werkte echter in het nadeel van Marco: de voorkeurstemmen op Barbara Kathmann maken dat de nummer 32 hem voorbijstreefde en inmiddels als kamerlid is geïnstalleerd. Daar staat tegenover dat kamerlid Esmah Lahlah na twee mislukte sollicitaties over een tijdje toch ergens burgemeester kan worden.