Een foto vol betekenissen.

Dat is vrijwel altijd het geval met oude Indische foto's. Die zijn veel meer dan een kiekje. Op deze foto is het levensverhaal van de schrijfster zichtbaar, voor wie het kan zien.

Vooral vanwege haar Indische romans werd ze aan het einde van de negentiende eeuw toegelaten tot de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, als een van de eerste vrouwen. Een eervol moment.

Maar door de opkomst van een nieuwe literaire mode raakte ze in de vergetelheid. De laatste jaren wint ze langzaam weer aan bekendheid.

Nu die foto. Wat zie ik?

In de eerste tijd in Nederland is deze foto gemaakt. Toen ik de biografie van Melati schreef, heb ik er lang naar gekeken en wel als volgt:

1 de foto zwaar inscannen

2  de foto tonen over het hele scherm van de computer

3 achteruit leunen en ernaar staren

4  dan vragen: wat zie ik eigenijk?

Ik somde op:

- ze heeft haar haar in vlechten

- ze kijkt strak

- ze maakt een mollige indruk

- ze heeft een donkere teint

- ik zie een duur kruis, misschien zitten daar wel diamanten in

Wat betekent het?

Nu komt de tweede fase van het begrijpend kijken. Daarvoor is kennis nodig van de historische context.Ik wist dat rond 1871 het schoonheidsideaal voor jonge vrouwen vooral van de afdeling blank en blond was.

Het strakke kijken kan daarmee te maken hebben. Ik zag aan de vorm van haar bovenlip, dat ze vermoedelijk wat vooruitstekende tanden had.

Weer anders.

Die mooie vlechten. Die jurk- en ik wist door de lijnen die ik zag: ze draagt een corset. Dat was destijds fatsoenlijk. Vrije losse reformjurken waarin je kon fietsen kwamen pas later op.

Voor zo'n kapsel en het aantrekken van een corset heb je een ander nodig. Zou haar zusje haar geholpen hebben, of waren er bedienden?

Vragen waarmee ik verder onderzoek kon doen.

Dat kruis. Kostbaar. Het liet me zien dat ze openlijk katholiek was. In die tijd vormden de katholieken een minderheid in Nederland. Misschien dat het gezin Sloot daarom snel na aankomst in Nederland naar Limburg verhuisde.

Juist dat openlijke bleek een voordeel te zijn.

Marie Sloot publiceerde ook katholieke romans, die de wind in de rug kregen door de katholieke emancipatie van die tijd.

Dat had een prijs. Marie werd als jonge vrouw raar aangekeken in Roermond: een katholieke vrouw die publiceerde, kon dat wel?

Dus door de foto en kennis van de tijd, ontdekte ik: ze is steeds anders. Waar ze ook woont, wat ze ook doet, ze is nooit gewoon. Zo kreeg ik door de foto een manier van kijken naar haar leven en romans aangereikt. Marie Sloot had de moed zichzelf te zijn.

Toen mijn biografie verscheen, moest juist deze foto op de voorkant.

Op de foto: Melati van Java (1853-1927),  de eerste Indische schrijfster van bestsellers. Haar romans bleven nogal eens een kwart eeuw in omloop. Deze foto is rond 1871 genomen, toen ze pas in Nederland was aangekomen.