De Indische burgemeester van Amsterdam

3 October 2023, 06:00 uur
Columns
mainImage

De Indische burgemeester van Amsterdam was Willem Frederik van Leeuwen, geboren in Soerabaja, hij kon netwerken als geen ander en aan het begin van de vorige eeuw mocht het koloniale bedrijfsleven voor hem op de knietjes, uit dankbaarheid.

Dat zat zo.

O nee, eerst de burgemeester. Parlement.com typeert hem als: 'Dominante persoonlijkheid die allergisch was voor SDAP'ers. Stond bekend als slim en gevat, maar ook als enigszins driftig.' Ook dat hij een goede carrière maakte, zodanig dat  je denkt: die man durfde wat. Je moet zijn: vastberaden. Overtuigd van je kunnen. Niet bang zijn. En dat dus terwijl iedereen naar jouw Indische gezicht kijkt en daar vast wat van vindt.

Burgemeester Van Leeuwen (1860-1930) verdiende de innige dank van het koloniaal bedrijfsleven toen hij in 1904 een grandioze netwerkbijeenkomst organiseerde.

Topgasten: de aanstaande gouverneur-generaal van Indië J.B. van Heutsz en zijn rechterhand H. Colijn. (inderdaad, de latere minister-president van Nederland). In dat jaar werd Van Heutsz in Nederland bejubeld omdat hij de Atjeh-oorlog had gewonnen (wat natuurlijk niet zo was).

De andere gasten vooral het bedrijfsleven en Amsterdammers die erbij wilden zijn. Ook militairen.

Op dinsdag 19 juli 1904 genoot burgemeester Van Leeuwen van een besloten lunch met zijn VIPs in het Amstelhotel. Toen bracht de burgervader ze naar het stadhuis waar  hij een knallende toespraak hield en onder meer zei:

'Hulde breng ik in de eerste plaats aan den staatsman, wiens streven het was niet slechts het Atjehsche volk tot onderwerping te brengen, maar door een streng, rechtvaardig bestuur, door het invoeren van een goede rechtspraak, door steun van landbouw en nijverheid, in één woord, door bevordering van de moreele en materieele belangen der onderworpenen, een welvarend land met een tevreden bevolking toe te voegen aan ons koloniaal gebied.'

Van Heutzs begreep uiteraard de bedoeling, dat bleek wel uit zijn toespraak, die hij besloot met:

... namens mij zelf spreek ik de beste wenschen uit voor den voorspoed voor onze schoone hoofdstad, van de handelstad Amsterdam, van waar ook in vroeger eeuwen het gezag in ons schoone Insulinde is uitgegaan."

De handelstad, dus. En dan ons schoone Insulinde. Een ideale combinatie als het ging om geld verdienen.

Het diner, de boottocht, het vuurwerk: alles was even geweldig. De kranten jubelden. De bedrijven wisten: wij gaan onze donaties dubbel en dwars terug verdienen, dat heeft de burgemeester goed gedaan. De afrekening van de dag liet zien dat ze in de handelstad goed konden rekenen. Er bleef 186,87 gulden en een halve cent over voor het nationaal huldeblijk aan Van Heutsz. Met de groeten van burgemeester Van Leeuwen.

 

https://www.indischeschrijfschool.nl