De antidiscriminatie-ridders vinden altijd twee terreinen waarop gediscrimineerd wordt: bij sollicitaties en in de horeca. Vervelend, maar is het niet aan te bevelen om die vormen van discriminatie een keer van de andere kant te gaan onderzoeken?

Uitgangspunt bij dat onderzoek mag wat mij betreft de “meerwaarde theorie” van Karl Marx zijn. In die theorie wijst Marx op de reden waarom werkgevers (kapitalisten) mensen in dienst nemen (proletariërs). Die reden is simpel: Ze kunnen er geld mee verdienen, anders nemen ze iemand niet aan! Dat geld is natuurlijk meer dan het te betalen salaris.

Dus iemand vraagt in een advertentie om personeel, maar blijkt achteraf sommige groepen liever niet te willen aannemen. Volgens Marx moet hij dan geen mogelijkheid zien om met mensen uit die groepen geld te verdienen. De vraag roept zich dan op: Waarom is de ene groep wel rendabel en de andere niet? Belangrijk omdat gedragsverandering altijd van twee kanten moet komen.

Op een verkiezingsbijeenkomst in Delfshaven al weer een decennium geleden werd mij in een zaal vol Marokkanen (uitnodiging van de moskee) gevraagd waarom er zo gediscrimineerd werd. De sfeer was niet echt prettig, ook omdat mijn opponent Dominic Schrijer (PvdA) suggereerde dat mijn partij en ik discriminatie geen enkel probleem vonden; sterker nog misschien waren wij wel de oorzaak. Denk en Nida bestonden nog niet en hij gokte op Marokkaanse stemmen. Gelukkig voor mij waren er ook wat ouders van oud leerlingen in de zaal die me uit de praktijk kende en me vriendelijk begroet hadden.

In mijn antwoord vertelde ik dat het voor werknemers sowieso als ze de keuze hebben tussen een moslim en een niet moslim die keuze voor de hand lag. Tijdens de Ramadan vermindert de concentratie en wordt het ziekteverzuim hoger. Verplicht vijf keer bidden kan het arbeidsproces storen en meestal werken mannen en vrouwen niet gescheiden. Daarbij eisten moslims soms een gebedsruimte die hen door de rechter zal worden toegewezen. Wil je dat voorkomen dan ligt de keuze voor de hand.

Verder betoogde ik dat het in de praktijk zo was (wist ik als docent) dat een dure vakantie naar het thuisland zo lang mogelijk moest duren om de reiskosten nog een beetje rendabel te maken. Met een verklaring van een arts uit het land van herkomst werden de vakanties als ziekteverzuim verlengd. Dus liever geen mensen uit zo’n ver land, waar doktersverklaringen te koop zijn.

Uiteraard werd mijn betoog onderbroken door geloei en het roepen van ”racist”, maar ik bleef bij mijn standpunt. Na afloop hield iemand me aan die me die zelf ondernemer bleek te zijn: “U hebt gelijk meneer!” fluisterde hij me toe.

Voor de horeca geldt eigenlijk hetzelfde: Iedereen wil klanten, dus waarom sommige groepen weigeren? Ga eens praten met zaken, waar de portiers ogenschijnlijk potentiële bezoekers op uiterlijk of afkomst mensen weigeren? Wat is de reden dat hun geld niet geaccepteerd wordt, want de essentie van een horeca zaak is geld verdienen en waarom dan mensen weigeren? Komt het omdat men ervaring heeft met bepaalde groepen of hebben de portiers – vaak ook van allochtone origine – een vooroordeel?

De Rotterdamse antidiscriminatie winkel RADAR (43 medewerkers!) komt niet verder dan het constateren van discriminatie en zal automatisch de schuld bij de ondernemers leggen. Sterker nog ze lijken er blij mee, omdat dit hun volstrekt nutteloze bestaan en de gigantische subsidiestroom in hun richting nog een heel klein beetje legitimeert.

Zet er dus een neutraal team van b.v. de Erasmus Universiteit op (als die te vinden is).