Jesse Klaver van Groen Links wil excuses aanbieden in verband met de slavernij. Eerst dacht ik voor de eeuwen durende en nu nog bestaande Arabische  slavernij – hij is immers half Marokkaans – maar het is voor het geringe Nederlandse aandeel in de mondiale slavernij.

Mijn Noorse overgrootvader liep als jong volwassen zeeman op de kade van Alexandrië toen hij door enkele mannen werd overvallen en ontvoerd. Hij werd tewerk gesteld als “blanke “slaaf. De notabelen van die havenstad hadden als statussymbool graag grote blonde Europese mannen in hun gedwongen dienst.

Na drie jaar wist hij te ontsnappen en klom aan boord van een Nederlands schip dat in de haven lag. Hij werd te werk gesteld (deed hij al vanaf zijn negende jaar) en ging mee naar Rotterdam, waar hij van boord ging en uiteindelijk huwde met een welvarende Rotterdamse. Ondanks de welvaart trok het zeegat hem, want hij maakte nog vele reizen. Als hij van boord ging droeg hij wel altijd een dolk, die nu nog in mijn bezit is.

De Noren zijn ongeveer negenhonderd jaar geleden gestopt met slavenhalen. Als dus excuus wordt aangeboden namens Nederland, dan moet wel een uitzondering worden gemaakt voor Nederlanders met wortels in Scandinavië. Dus niet namens mij.

De bemanningen van de Nederlandse slavenschepen kwamen voor een groot deel uit Duitsland, Frankrijk,Scandinavië en Oost Europa. Zij hadden geen enkele inspraak en dienden als loonslaven op de schepen. Soms stalen ze eten van de slaven. Die werden goed gevoed; brachten immers geld op. De matrozen kostten geld.  

Dus alle Nederlanders met Duitse, Franse, Scandinavische en Oost Europese wortels waaronder het koninklijk huis zouden moeten worden uitgezonderd van het excuus.  

Ook alle Nederlanders met twee paspoorten hebben part nog deel gehad aan de Nederlandse slavernij in het verleden. De eewenlange bestaande slavernij in de landen van hun oorsprong wordt om één of andere reden volkomen genegeerd en schijnt geen probleem te zijn.

De slavenhandel was een voor 100% mannelijke aangelegenheid, dus eigenlijk kan namens Nederlandse vrouwen geen excuus worden aangeboden.

In de periode dat Hollandse schepen de wereldzeeën bevoeren had slechts een heel klein deel van de bevolking inspraak. 98% mocht niet meebeslissen, maar vocht voor het dagelijkse bestaan.

Toen in 1863 ons land de slavernij afschafte - de handel in slaven was al in 1814 verboden - werkten nog vele honderdduizenden Nederlanders - waaronder veel kinderen - als loonslaaf. Ze verkommerden in de uit hun voegen groeiende steden, waar tuberculose en cholera dagelijks slachtoffers eisten. Hij lijkt me niet reëel namens hen excuus aan te bieden.

Ons land is eigenlijk opgebouwd na de Tweede Wereldoorlog. Toen is ook de kiem voor onze huidige welvaart gelegd. We kunnen de generaties die toen met bloed, zweet en tranen gezwoegd hebben moeilijk verwijten dat ze geen oog hadden voor de ellende die daarvoor slaven hadden. Velen van hen werden in Duitsland gedwongen slavenarbeid te doen. Eerder slachtoffers dan daders.

In de slavenhandel is dus slechts een gering percentage van de Nederlandse bevolking werkzaam geweest. Is het niet verstandiger om die paar families in Amsterdam en vooral Middelburg uit de archieven te plukken, hun nazaten op te sporen en die excuus te laten maken? Laten we dan ook gelijk de families die in de 19e eeuw geld verdienen hun excuses laten aanbieden voor het gebruik van kinderarbeid en loonslavernij?

Alhoewel. Kunnen die het helpen dat hun voorouders meededen met de rest van de wereld?