door Pieter Schol 

Nee, dit keer geen stukkie over de Rotterdamse politiek. Nu iets wat mij persoonlijk heeft geraakt de afgelopen tijd. Daar is een column voor, toch?

Misschien was het toeval. Maar misschien ook niet. Harry Mulisch tien jaar dood. En opeens was er bij het televisieprogramma M een actie voor meer lezen. Hippe influencers aan tafel en zorgvuldig samengestelde jeugd op de achtergrond bij Margriet van der Linden. En, later op de avond een documentaire van Coen Verbaak over Harry Mulisch. Nu vraag ik me ook af hoelang de televisie nog relevant blijft maar dat terzijde.

Nooit gedacht dat de sterfelijkheid van Mulisch zo definitief was.

Het was pas feest als Harry was geweest bij het Boekenbal.

Wie kent hem nog? Wees eerlijk.

Voor iemand die onsterfelijkheid heeft nagejaagd, is het wel snel gegaan. Bij leven een legende. Bij dood vergeten.

De documentaire gaf een beeld van een wereld die niet meer bestaat. Van een Marcel van Dam, Robert Ammerlaan, Jeroen Henneman, Cees Noteboom. De geur van drukinkt, penseel, sigaren en verschraald bier. Achterkamers vol vooroordelen.

De Kring in Amsterdam. Daar heb ik meerdere malen een goede steak frites gegeten. Genadeloos werd het verleden weergegeven. Een wereld die decennia Nederland heeft beheerst.

Amsterdam die de wereld de maat nam. Die het morele eigendom had van onze maatschappij. Het is niet meer. Allang al eigenlijk.

Is dat erg?

Eerlijk gezegd weet ik dat niet. Persoonlijk las ik altijd strips. Blueberry, Kuifje, Guust en Robbedoes. En natuurlijk Buck Danny.
Ach, wie kent het nog?

Maar wat ik wel weet, is dat de grote drie schrijvers indruk maakten. Gerard Reve, Harry Mulisch en Willem Frederik Hermans. Die gasten hadden een partij humor. Echt, misschien wel meer dan de hooligans van Veronica Inside. Dat zijn lieve jongens maar ook niet meer dan dat, vrij naar Gerard Reve.

Maar bij Margriet van der Linde kickte de realiteit in.

Obligaat werd geroepen dat de jeugd niet meer leest. Of die hippe influencers waaronder de onvermijdelijke Famke Louise wilde tekenen voor drie boeken binnen een jaar. Drie. Waaronder het literaire meesterwerk ‘Nouri’.

Nu is voor mij persoonlijk de kritische journalistiek gestorven toen Vrij Nederland na de zoveelste restyling Famke Louise op de cover zette. Niet in de laatste plaats, ik geef het toe, omdat ik bij Vrij Nederland heb gewerkt.

Maar het definitieve teken aan de wand was voor mij het antwoord van de jonge gasten achter de ‘would be’ intelligentia. Die gasten hebben werkelijk echt geen zin om ook maar 1 letter van papier te lezen. En, geef ze eens ongelijk.

Nieuwe tijden. Nieuwe uitdagingen.