In de politiek is niet iedereen gezegend met zelfkennis

2 May 2021, 13:15 uur
Columns
mainImage

Ons land zit in een politieke crisis, die in één minuut kan worden opgelost namelijk als Rutte zou zeggen: “Oké, ik stop en ik wacht wel tot ik commissaris van de koning of iets dergelijks kan worden.” Het probleem is dat hij dat niet zegt en dat zijn partij hem daar niet toe dwingt.

Het lijkt alsof het persoonlijke belang van Rutte ook het belang van zijn partij is geworden, terwijl toch echt niet alle VVD-stemmers op nummer één van de lijst hebben gestemd. Een verschijnsel, dat wij in onze stad óók zien, omdat 23 raadsleden zich bereid hebben verklaard af te zien van hun taak als volksvertegenwoordiger om maar vooral wethouders te mogen benoemen en te behouden. 

Zelfoverschatting

“Een ieder meent zijn eigen uil een valk te zijn” is een gezegde dat in één zin een ander probleem beschrijft (uitleg onder). Niet iedereen is gezegend met zelfkennis en menigeen lijdt aan chronische zelfoverschatting. Het politieke systeem dat wij kennen geeft mensen met geringe capaciteiten de mogelijkheid om op een positie te komen, die ver boven zijn/haar kunnen ligt. Het college in onze stad, maar ook de regering in Den Haag zijn daar mijns inziens helaas voorbeelden van. Op universiteiten en in bedrijven wordt carrière gemaakt op vaardigheden; hoe beter je bent hoe hoger je komt. Dat is in het belang van de leerinstelling en het bedrijf.

In de politiek en de ambtenarij ligt het anders. Ze zijn zeer sterk verweven, omdat het o.a. de taak van politici is om het uitgeven van ons belastinggeld door ambtenaren goed te controleren. We zijn in ons land bereid (te) veel belasting te betalen, maar dan moet het wel goed besteed worden. Volksvertegenwoordigers moeten letten op de uitgaven, die meestal dus door ambtenaren gedaan of geïnitieerd worden. Helaas zijn de belangen, van de controleurs en zij die gecontroleerd moeten worden, verstrengeld. Alle hoge ambtenaren, ook in onze stad, zijn politiek geëngageerd. Zij hebben - net als veel politici - hun eigen belang tot het belang van hun politieke partij weten te maken door via die partij steeds hoger op te komen. Daarbij beseffen velen niet dat hun uil absoluut geen valk is. Niet kwaliteit, maar ambitie is de doorslaggevende factor voor succes.

Partijbelang gaat voor

Wij van Leefbaar Rotterdam werden daar in 2002 voor het eerst mee geconfronteerd. Vele ambtenaren deden anoniem hun beklag over het gebrek aan inzet en vaardigheden van boven hen gestelde collega’s, die stuk voor stuk lid waren van een politieke partij. Eerst dachten we dat het kinnesinne was, maar onderzoek wees uit dat er een keiharde kern van waarheid in die beschuldigingen zat. De bezem ging erdoor, maar de schoonmaakactie werd direct tenietgedaan, toen we na de volgende verkiezingen uit het college bleven. De belangrijkste partij diende niet de bevolking, maar haar partijgenoten bij de ambtenarij en de politiek. De andere kartelpartijen keken glimlachend toe. Ook zij hadden ambtenaren op belangrijke bestuurlijke posities.

Oplossingen

De oplossingen liggen zowel lokaal als landelijk voor de hand. Ga na de verkiezingen afspiegelen.

1e - Laat iedere grotere partij één of meer ministers benoemen corresponderend met de verkiezingsuitslag.

2e - Laat ze steggelen over welke ministeries ze willen hebben; kan me b.v. indenken dat de VVD economie wil hebben en de SP volkshuisvesting.

3e - Schrijf een regeerakkoord op hoofdpunten.

4e - Benoem ministers met goede kennis van zaken over de materie waar hun ministerie over gaat.

Dan kunnen politici weer doen waar ze voornamelijk voor gekozen zijn: controleren hoe de belasting wordt geind en uitgegeven.

Uitleg.

In de Middeleeuwen was jagen het voorrecht van de adel; meestal joegen ze met (slecht)valken. Boeren en burgers mochten soms met een uil jagen.