De Koninklijke Militaire Academie te Bandoeng opende in 1940. Het was de geliefde KNIL-commandant G.J. Berenschot die toen en daar een dramatische  toespraak hield en onder meer zei:

“Nederland in Oost en West staat nog ongerept overeind! Ook hier is het onze taak, den strijd in Europa te steunen met alle middelen, welke daartoe kunnen strekken. Voorwaarde daarvoor is, alles te doen wat in ons vermogen ligt om Nederlandsch-Indië ongerept te houden.

Daartoe behoort het gestadig uitbouwen van de weermacht, van het leger. Tot dien uitbouw behoort de zorg van de aanvulling en de uitbreiding van het corps beroepsofficieren.

De Koninklijke Militaire Academie moet daarom in werking blijven; zoolang dit niet in Nederland mogelijk is, brengen wij haar naar dit deel van het Rijk over.”

Zo was het. Nederland overzee bezet. Het was belangrijker dan ooit om naar de toekomst te kijken en loyale en goed opgeleide officieren te hebben. Praktisch gezien. Moreel gezien.

Moedeloosheid moest vermeden worden.

De enige optie voor een nieuwe locatie van de KMA was Bandoeng.

Achter de schermen was het razendsnel gegaan, de voorbereiding, de locatie, de cadetten, de opening.

En wat een gewicht had deze KMA.

Voor Nederland, om een baken van vrijheid te zijn. Voor de cadetten, die beroepsofficier zouden worden. En ook voor Indië, want dat had Berenschot gezegd: “...om Nederlandsch-Indië ongerept te houden.”

Japan was een groeiende militaire dreiging.  Geen wonder dat die opening zeer druk was. Militaire en civiele autoriteiten, Bandoengers, journalisten. Hier was trots en vrijheid aanwezig. Hier werd ook de schaduw gevoeld, wat van kon

Met de capitulatie van het KNIL in maart 1942 kwam er ook een einde aan de KMA Bandoeng. Al met al nog geen twee jaar dus, maar wat een roerige tijd is het geweest, en wat een druk stond er juist toen op deze KMA. Ik blijf hopen op een film met daarin een sprekende generaal Berenschot, zijn toespraken waren zo vlammend en bemoedigend, wat hard nodig was gezien de oorlogsdreiging.

Het verhaal van de KMA Bandoeng stemt me tot nadenken over het fenomeen van de gedeelde geschiedenis met Indonesië. Want er waren ook Indonesische cadetten, die  minder of meer nationalistisch waren. Zij woonden de plechtigheden met de Nederlandse vlag bij, zongen mee (neem ik aan) met het Wilhelmus en luisterden naar de vaderlandslievende speeches van Berenschot. Een wereld in een wereld, zo bezien. Daardoor denk ik na over loyaliteit en oorlog, hoe ingewikkeld ook. Kennis is de eerste stap, leren begrijpen de tweede.

https://www.indischeschrijfschool.nl