Burgemeester Aboutaleb hield vorige week twee nieuwjaarsspeeches. De ene tijdens de Nieuwjaarsreceptie van de gemeente Rotterdam in de Burgerzaal, de andere in de buitengewone raadsvergadering als aftrap van het nieuwe politieke jaar.
In de eerste benoemde onze burgervader grote veranderingen zoals de dam die we 750 jaar geleden sloegen en die Rotterdam Rotterdam maakte. Hij sprak over de energietransitie als een nieuwe dam van dergelijke proporties.
In de tweede nieuwjaarsrede sprak de Burgemeester vooral over de ‘menselijke maat’ en noemde hij van alle partijen in de Rotterdamse politiek, kleine, maar veelbetekenende voorbeelden van politieke actie en creativiteit, die daadwerkelijk verschil hebben gemaakt of gaan maken.
Van dammen slaan tot menselijke maat. Van groot naar klein. Maar wel met in ieder geval één overeenkomst: er moest echte politieke visie, durf en wil aan te pas komen om die dingen te agenderen en realiseren. Ik noem dat ‘politiek met een grote ‘P’’.
Politiek met een grote ‘P’ is politiek zoals politiek bedoeld is: je gebruikt een kompas van beginselen en idealen om voorstellen te doen om dingen op zo’n manier te veranderen dat jij vindt dat dat ten bate van de samenleving is. Je organiseert steun om de schaarse middelen zó te verdelen dat ze jouw voorstellen mogelijk maken. In het debat daarover probeer je elkaar te overtuigen van je standpunt en laat je met respect voor elkaar verschillen bestaan. Wat daar dan uitkomt kan een dam zijn, maar ook een sticker op de deur.
Dat is toch gewoon het politieke bedrijf? Waarom dan politiek met een grote ‘P’?
Omdat er, wat mij betreft, helaas heel regelmatig sprake is van politiek met een kleine ‘p’.
Als je groepen in de samenleving tegen elkaar opzet. Als je een ander beschimpt om je punt te maken. Als je de onderbuik van je achterban tevreden stelt, zonder verantwoordelijkheid te nemen voor de gevolgen van je uitspraken. Als je voorstellen doet die je populair maken, maar niet nagedacht hebt over de uitvoerbaarheid daarvan. Dan bedrijf je wat mij betreft politiek met een kleine ‘p’.
Politiek met een kleine ‘p’ zorgt voor een forse devaluatie van het vak van politicus. Want ga maar na: mensen tegen elkaar opzetten, anderen beschimpen, de onderbuik aanspreken, wat je doet is het schoolplein de politieke arena inbrengen. Pestkoppen dwingen uiteindelijk geen respect af. En wat te denken van het doen van voorstellen, zonder verantwoordelijkheid te nemen voor de uitvoerbaarheid daarvan? Juist, het maakt je uiteindelijk ongeloofwaardig. Je had wat beloofd, maar er komt niets van terecht.
Politiek met een kleine ‘p’ is vaak verleidelijk. Een makkelijke populaire uitspraak doen levert op de korte termijn veel aanhang en publiciteit op en vaker dan we soms misschien zouden willen is dat politiek zeer opportuun: alles voor de stemmen. Maar uiteindelijk doen we onszelf (en als volksvertegenwoordigers en bestuurders dus ook alle mensen) met die kleine ‘p’ tekort en hollen we de democratie uit.
Terecht roemde Aboutaleb ‘politicus van het jaar’ Gerben Vreugdenhil van Leefbaar Rotterdam. ‘Niet omdat hij de hoogste tonen produceert of uitblinkt in superlatieven. Het juryrapport roemt hem om zijn kennis, constructieve houding en leidende rol in het debat.’ U raadt het al: politiek met een grote ‘P’.
Ik haal nieuwe energie en inspiratie uit beide speeches van onze burgemeester. Rotterdam is een prachtstad en heeft vele grote en kleine uitdagingen. Ik wil mijn bescheiden steentje bijdragen aan een betere en mooiere stad waar mensen gelukkig kunnen worden, zijn en blijven. En daarom wil ik een verschil maken. Dat verschil kan klein zijn, kan groot worden, als het maar een verschil maakt, een écht verschil.
Een mooi jaar en een succesvol decennium gewenst!