Iedereen kan er probleemloos kennis van nemen op het wereldwijde web: het document Replacement Migration van de United Nations. Wel even voor gaan zitten, het is van 21 maart 2000 en telt 177 pagina’s letters en cijfers. Die prediken dat hét medicijn voor een betere wereld omvolking is. Dat woord staat er niet in, het is een Engels document, maar lijkt een gerechtvaardigde vertaling van Replacement Migration. Helaas schiet half Nederland in het stuurslot wanneer iemand de term omvolking bezigt. Doet denken aan oorlogen, rijt wonden open, moeten we niet hebben, valt niet over te discussiëren.

Dat is nogal eenzijdig beredeneerd. Van Dale duidt anno 2024 het woord omvolking aldus: ‘Verandering van de samenstelling van de bevolking van een land of gebied, m.n. planmatige vervanging van de autochtone bevolking door nieuwe bewoners, bv. door stimulering van volksverhuizing of massa-immigratie.’

Let ook op woordje planmatig. Als u niets te doen hebt: surf op het Internet naar het reilen en zeilen van de demonische plannen makende miljardair George Soros; u zult niet geloven wat u leest. Laten we daarom stoppen met het verketteren van complotdenkers en ze niet op een elitair toontje wegzetten als wappies. Zo dom zijn ze namelijk niet, ze baseren hun visie op feiten. Laten we dus allemaal proberen het er wat genuanceerder over te hebben, zonder nodeloos op lange tenen te gaan staan. Althans, niet op deze plek, want hier moet het over sport gaan.

De goede Frits Barend

Vrijwel alles wat ik in de afgelopen halve eeuw heb geschreven, kan ik terugvinden in ordners. Mezelf aangeleerd toen ik een blauwe maandag ambtenaartje was: altijd alles bewaren, je weet maar nooit of je het nog eens nodig hebt. Zo interviewde ik in mei 2006 Frits Barend voor het maandblad Voetbal Magazine. Frits was ook toen al zeer uitgesproken. ‘Je streeft naar macht als je van jezelf geen gezag hebt’ was een van zijn rake quotes.

Een nog belangrijker citaat van Frits in hetzelfde interview, want dat zocht ik specifiek: ‘Sport is de spiegel van de maatschappij. Wat je in de sport, en zeker in het voetbal, ziet gebeuren, kun je niet lang daarna één op één terugzien in de wereld om je heen.’ En nu komt het, want Frits is soms ook een ziener: ‘Dus kun je via de sport omgekeerd evenredig de maatschappij veranderen, ten goede keren. Het vereist inlevingsvermogen, visie en improvisatietalent, maar met de sport als instrument kun je wel degelijk zorgen voor een betere maatschappij.’

Meteen de statistieke media geraadpleegd. En geconstateerd, wat u natuurlijk al jarenlang weet, dat omvolking in de sport heel normaal is. Heel lang geleden druppelden de buitenlanders de Nederlandse voetbalcompetitie binnen. Bij Sparta begon het na het landskampioenschap in 1959 met de Noord Ieren Crossan en Fitzgerald. Later Scandinaviërs als Ole Madsen (ook voor Sparta) en Harry Bild en Ove Kindvall bij Feyenoord. Franz Hasil was de eerste Oostenrijker met een Rotterdamse Europa Cup in die Tasche. Zijn landgenoot Ferdinand Janotka speelde bij Holland Sport, net als de Oostblokkers Branimir Vratnjan en Valjko Aleksic.

Bij ADO doken de Noren Harald Berg, Harry Hestad en Tor Fuglset op. Heracles presenteerde een heuse tropische sensatie in de persoon van de Zuid-Afrikaan Steve Mokone. En zo kunnen we nog wel even doorgaan, inclusief – mooi woord – onze eigen overzeese gebiedsdelen Erwin Sparendam, Frank en Humphrey Mijnals, Michel Kruin (allen Elinkwijk) en vele anderen. Steeds meer Surinaamse en Antilliaanse Nederlanders, of andersom, kiezen er overigens nu voor om niet voor Nederland uit te komen. Dat is uiteraard hun goed recht en een heel andere discussie.

De foute Dušan Tadić

De hoogste elftallen van vrijwel elke profclub in Europa bestaan dezer jaren voor een substantieel deel uit niet-oorspronkelijke bewoners van de betreffende landen. Pakt u het telraam er maar bij wanneer u scrolt langs de selecties van multinationals als Manchester United en City, Real en Atletico Madrid enzovoort. Maar ook bij uw eigen favoriete vereniging, want: hoezo elf Nederlanders in de basis, nergens voor nodig. Bovendien is er de factor kwaliteitsimpuls. De melting pot is volledig geaccepteerd door iedereen die zijn of haar club een warm hart toedraagt. En jawel, we zijn vindingrijk, we noemen het globalisering. Klinkt lang zo oudzeerderig niet als omvolking.

Wat niet wil zeggen dat alles bij die alom toegepaste mengelingen ook naar tevredenheid verloopt. Wie in een ander land gaat wonen en werken, wordt geacht te integreren. Ook dat is een beladen woord. Het goede voorbeeld heet Sifan Hasssan. Los van haar onwezenlijk goede sportieve prestaties verdient ze vooral een compliment voor haar pogingen zich in het Nederlands verstaanbaar te maken. Dat is voor een van huis uit Ethiopische hartstikke moeilijk, maar alleen al het feit dát ze het doet, is een applaus waard.

Hoe lijnrecht daar tegenover manifesteerde onze vriend Dušan Tadić zich. Na een kleine 10 (tien!) jaar FC Groningen, FC Twente en Ajax stond hij de pers nog steeds in het Engels te woord, te belazerd om onze moerstaal ook maar te probéren. Integreren? Hoezo dan? Als ik geen Nederlands wil leren en spreken, moet ik dat toch zelf weten? Nee dus. Kiezen voor een land als het onze, en daar geaccepteerd (willen) worden, betekent wel dat je je best moet doen om die acceptatie te rechtvaardigen. Te beginnen met het spreken van de taal. Met Sifan Hassan als imponerend voorbeeld kan, zoals Frits Barend het formuleerde, de sport helpen de maatschappij ten goede te keren. Of het ook gebeurt? Lets’s work on it, all together. Of nee, sorry, ik ben Nederlander: Laten we er met z’n allen aan werken.