Op een middag zag ik een Turks meisje in de kantine huilen. “Wat is er meid?” vroeg ik en ze antwoordde: “Ze hebben iets op mijn tafel geschreven.”

Ze wou niet zeggen wie geschreven had en wat er stond. Ze zei alleen: “Ze wisten dat ik daar ging zitten meneer.” Ik sprak een Turkse leerling aan en ging met hem naar de betreffende tafel. “Wat staat er?” vroeg ik. Hij aarzelde en zei: “Er staat Alewitisch varken meneer”.

Alewieten

Alewieten zijn een Islamitische minderheid in Turkije. Ze hebben – laten we zeggen – verlichte opvattingen over de Islam. Zij zijn de gematigde moslims, waar Europa naar op zoek is. Minder streng in de leer zouden wij zeggen, maar dat valt uiteraard verkeerd bij de Turkse regering van Erdogan; ook omdat ze Kemal Atatürk als grote voorbeeld hebben. Hij wilde ooit de band tussen regering en geloof verbreken. Dat wordt in het huidige Turkije als defaitisme gezien. Spreekt voor zich, dat Alewieten als tweederangs burgers worden gezien en behandeld. 

Eerste Wereldoorlog

In die oorlog koos Turkije, dat toen het hele Midden-Oosten had onderworpen, partij voor Duitsland en Oostenrijk. In  die periode werd op gruwelijke manier afgerekend met de christelijke minderheid van Armenïers, de zgn. Armeense genocide. Anderhalf miljoen mannen, vrouwen en kinderen werden afgeslacht. Zelfs de bondgenoot Duitsland was diep verontwaardigd, maar deze gruwelijke misdaad (erkend door de VN) werd in de doofpot gestopt. Het is nog steeds zeer onverstandig om er in Turkije aan te refereren. Daarnaast waren in die periode ook alle Grieken, die al duizenden jaren aan de westkust leefden, zonder pardon van hun land verdreven.

Noord Cyprus

In 1974 veroverde het Turkse leger het Noorden van Cyprus om hun geloofs- en landgenoten te helpen tegen vijandige Grieken. Daarbij werden 1456 Griekse Cyprioten gedood (cijfer van de VN). Velen werden van huis en haard verdreven. De kerken werden of verwoest of als moskee in gebruik genomen. Turkije werd veroordeeld door de VN tot betalen van 90 miljoen dollar als compensatie, maar heeft dat nooit gedaan.

Christenen in Turkije

Het christendom is altijd diep geworteld geweest in Klein Azië. Veel heiligen en christelijke voorgangers kwamen ervandaan (St. Nicolaas ook). In 1914 was het percentage christen nog 20%. In 1927 was het nog 2% van de bevolking en nu is het tussen de 0,2 en 0,4 procent. De daling komt niet door de tolerante opstelling van de islamitische meerderheid. Vele Christenen zijn gevlucht, gedwongen bekeerd of gedood. Voor de Joden geldt ongeveer hetzelfde verhaal, hoewel velen natuurlijk emigreerden naar Israël. De overgebleven Christenen en Joden voelen zich niet altijd veilig.

Gülen

Gülen was een Turkse denker, die nationalistisch en orthodox islamitisch dacht. Ondanks zijn opvattingen zocht hij bescherming in het verderfelijke Westen (VS)* Binnen vrijwel iedere Turkse gemeenschap buiten Turkije, maar ook daarbinnen, had hij vele volgelingen. Van de ene dag op de andere werden zijn aanhangers als uiterst ongewenst verklaard. Vreemd, omdat hij vrijwel dezelfde ideeën had als Erdogan. Hij en zijn aanhangers werden beschuldigd van een coupepoging in 2016. Duizenden aanhangers werden ontslagen en vervolgd. Meestal zonder (schijn)proces. Je kan als oud Gülen aanhanger een carrière wel vergeten; het blijft aan jou en je gezin kleven.

Koerden

Voornamelijk in het Oosten van Turkije woont een grote Koerdische minderheid, die zich al decennia achtergesteld voelt. Hun vraag om (gedeeltelijke) autonomie werd met geweld beantwoord, waarop een langdurig gewapend conflict is ontstaan. Pas vrij recent heeft de Koerdische partij AKP geweld afgezworen. De Koerden voelen zich nog steeds een achtergestelde minderheid.

Ik kom tot deze snelle reis door de recente Turkse geschiedenis, omdat ik las dat een Turkse omroep TRT een serie van twee afleveringen is begonnen om discriminatie van Turken in Nederland aan te kaarten.

Ik gebruik de vergelijking van de splinter en de balk (Math 7: 3-5) maar niet, omdat ik geen splinter kan vinden; de balk zie ik wel (zie boven).

Ik wens de Turkse omroep dan ook veel succes met hun speurtocht.

*Khomeini, de geestelijke vader van het huidige streng islamitische Iran zocht ooit in Frankrijk bescherming!