Zou iemand met een dikke buik veel meer last hebben van onderbuikgevoelens? Die ongecontroleerde boosheid die wordt ingegeven door onbeheerste emotie. Waarbij je hersens geen enkele rol spelen.

Want Caroline van der Plas is compleet over de rooie vanwege de NPO-dramaserie ‘Woeste Grond’. Vanwege een uitspraak van een personage in deze soap. Nu is Caroline geen intellectuele hoogvlieger, maar ze heeft in elk geval haar havo-diploma behaald. Ze heeft dus ook wel iets van literatuurgeschiedenis bij de lessen Nederlands genoten. Daar is haar mogelijk bijgebracht wat ’t verschil is tussen fictie en non-fictie, het verschil tussen de fantasie van de schrijver en de werkelijkheid. 

Misschien heeft Caroline zelfs gehoord van de schrijver W.F. Hermans. Uit diens roman ‘Ik heb altijd gelijk’ veroorzaakte de volgende passage in 1951 veel ophef: ‘De katholieken! Dat is het meest schunnige, belazerde, onderkruiperige, besodemieterde deel van ons volk! Maar díe naaien er op los! Die planten zich voort! Als konijnen, ratten, vlooien, luizen. Die emigreren niet! Die blijven wel zitten in Brabant en Limburg met puisten op hun wangen en rotte kiezen van het ouwels vreten!’

Als Caroline een goede leraar op de havo had en zijzelf ook een beetje oplette tijdens de les, heeft ze wellicht meegekregen dat Hermans vanwege deze tekst voor de rechter moest verschijnen. Hij werd beschuldigd van groepsbelediging. En vervolgens vrijgesproken. Ook in hoger beroep. Niet omdat de rechters een hekel aan katholieke hadden, maar omdat de gewraakte passage een uitspraak van romanpersonage Lodewijk Stegman was. Een uitspraak in een fantasie-werkelijkheid dus.

Verboden

Wanneer de onderbuik het van de hersens overneemt, doen dergelijke nuances er niet toe. Dan worden schrijvers, theater- en filmmakers vervolgd. Onder totalitaire regimes komen ze zelfs in het gevang, worden hun boeken verbrand, hun toneelstukken en films verboden.

De onderbuik van Caroline blijkt niet alleen gevuld met hardgekookte eieren, maar ook met hetzelfde onbenul als wat in 1952 door de Roomse lobby tegen de schrijver Hermans werd afgevuurd. In de tv-serie ‘Woeste Grond’ vergelijkt boerin Grada Ottink, gespeeld door actrice Anne-Mieke Ruyten, het gewelddadige boerenverzet met de NSB, de foute partij waar Grada’s ouders lid van waren geweest. Ze wijst haar kleinzoon nu op de gevolgen die zijn keuze voor intimidatie en geweld (tegen politici, tegen andersdenkende boeren, maar ook tegen asielzoekers) uiteindelijk op je leven kunnen hebben.

Die vergelijking van boerin Grada is historisch gezien wat krom. De NSB was oorspronkelijk immers een democratisch gekozen radicaal-rechtse politieke partij; net als de PVV, Forum voor Democratie en Caroline’s eigen BBB. De NSB-leiding bewonderde Hitler, zoals Wilders en Baudet weglopen met Poetin. Maar NSB’ers liepen niet met een armband met een hakenkruis rond die - omwille van het visuele effect - in Woeste Grond uit een metalen kistje opduikt. NSB’ers droegen hooguit een driehoekig lidmaatschapsspeldje waarop tegen een rood-wit-blauwe vlag de Nederlandse leeuw stond afgebeeld. 

Weerbaarheidsafdeling

Het was in die zin juister geweest als Grada in de soapserie het boerenverzet (geïnspireerd op de acties van Farmers Defense) had vergeleken met de WA, de Weerbaarheidsafdeling van de NSB. Dat was immers een intimiderende knokploeg die in de jaren dertig vergaderingen van andersdenkenden binnenviel,  onwelgevallige filmvoorstellingen verstoorde en gevechten met politieke tegenstanders uitlokte.

Maar dat terzijde. Caroline is woest. Ook in een soap, in een verzonnen verhaal mag een fictief personage niks kwaads over boeren met brandende fakkels en andere intimidaties zeggen. Laten we het er maar niet over hebben dat juist boeren destijds een wezenlijk bestanddeel van de NSB-aanhang vormden. Caroline brandde los op X, het riool van de social-media. “Wat is dit? Boerenprotest vergelijken met NSB? What the hell. Kamervragen zijn in de maak”.

Kennelijk heeft iemand met minder onderbuik bij BBB - in navolging van AVRO-TROS - aan Caroline uitgelegd wat het verschil is tussen fictie en werkelijkheid, want de tweet werd later op de dag vervangen door een andere tekst; ‘Boeren komen op voor hun gezin, hun bedrijf en het platteland. Dat vergelijken met een organisatie die samenwerkte met de nazi’s is totaal onacceptabel.”

Die kamervragen lijken er dus toch te komen. Nog even en ze eist ook dat termen als ‘boerenbedrog’, ‘boerenlul’ en ‘boerenkinkel’ uit de Dikke Van Dale worden geschrapt.