Rotterdammer met Amerikaanse roots moet diep in de buidel tasten voor vrijheid van Amerikaanse belastingregels

“Deze grap gaat mij waarschijnlijk rond de €15.000 kosten,” verzucht de 39-jarige Mike, een financieel specialist uit Rotterdam. Mike, die al sinds zijn derde maand in Nederland woont, ontdekte onlangs dat zijn Amerikaanse nationaliteit meer verplichtingen met zich meebrengt dan hij ooit had kunnen vermoeden. 

Geboren in de Verenigde Staten tijdens een kort verblijf van zijn Nederlandse moeder en Franse vader, dacht Mike dat zijn Amerikaanse paspoort slechts een leuke herinnering was. Toch blijkt zijn “Amerikaanse” status een flink financieel en administratief probleem.

Mike is een van de vele Nederlanders met een Amerikaanse nationaliteit die onverwacht in aanraking komen met de Amerikaanse belastingdienst, de IRS. De Verenigde Staten zijn namelijk een van de weinige landen ter wereld die belasting heffen op basis van nationaliteit, in plaats van op basis van woonplaats. Dit betekent dat alle Amerikaanse staatsburgers – ook als ze hun hele leven buiten de VS wonen, zoals Mike – aangifte moeten doen bij de Amerikaanse fiscus. 

“Ik ben nooit actief Amerikaan geweest en heb nooit in de VS gewerkt of gewoond,” vertelt Mike. “Het idee dat ik ineens verplicht ben om mijn financiële gegevens op tafel te leggen en misschien zelfs belasting te betalen, voelt oneerlijk.”

De verrassing kwam pas echt toen zijn bank hem verzocht om aan te tonen dat hij voldeed aan de Amerikaanse regels onder de zogenaamde FATCA-wetgeving (Foreign Account Tax Compliance Act). Deze wet verplicht banken om gegevens van Amerikaanse klanten door te geven aan de IRS. Voor Mike, die dacht dat zijn Amerikaans paspoort slechts een formaliteit was, voelde dit als een dreigende schaduw over zijn financiële vrijheid in Nederland.

Kosten en administratieve last
Om van zijn Amerikaanse belastingplicht af te komen, overweegt Mike afstand te doen van zijn Amerikaanse nationaliteit. Dit proces is echter kostbaar en omslachtig: naast de administratiekosten van duizenden euro’s, heeft hij ook juridische en fiscale ondersteuning nodig om alles op de juiste manier te regelen. “Ik moet betalen om een nationaliteit op te geven die ik nooit actief heb gebruikt. Het voelt alsof ik moet betalen om vrij te zijn van een verplichting waar ik niet om gevraagd heb,” zegt Mike.

De financiële lasten zijn niet de enige zorg; het proces vergt ook veel tijd en energie. Mike moet zijn volledige financiële situatie transparant maken en voorbereiden op mogelijke vragen van de Amerikaanse belastingdienst. Voor iemand die al zijn hele leven belasting betaalt in Nederland, voelt dit als een bittere pil.

Waar kunnen Rotterdammers zoals Mike terecht?
Rotterdammers die, net als Mike, in deze situatie verkeren, staan niet alleen. Er zijn organisaties zoals Americans Overseas die hulp bieden aan Nederlanders met een Amerikaanse nationaliteit. Zij helpen mensen met het verkrijgen van duidelijkheid over hun fiscale verplichtingen en begeleiden hen indien gewenst in het afstand doen van hun Amerikaanse paspoort. 

Americans Overseas pleit bovendien voor meer bewustwording en een mogelijke beleidswijziging, zodat de belastingdruk voor Nederlandse Amerikanen in de toekomst hopelijk lichter wordt.