De stemming onder consumenten in Nederland is sinds de Russische inval in Oekraïne flink verder verslechterd. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zakte de graadmeter waarmee het vertrouwen wordt gemeten bijna naar het laagste niveau ooit. Alleen in februari en maart 2013 lag het vertrouwen lager.

Consumenten in Nederland werden al maanden op rij steeds somberder. Dat kwam omdat de prijzen sterk stegen en het leven duurder werd. In het consumentenvertrouwen van maart speelt volgens het CBS voor het eerst de oorlog in Oekraïne mee. Daardoor is de inflatie in Europa alleen nog maar verder omhoog gegaan.

De vertrouwensscore van het CBS is voor maart uitgekomen op min 39, tegen min 30 in februari. Daarmee is de stemming somberder dan op het dieptepunt tijdens de coronacrisis. In mei 2020 verslechterde de graadmeter tot min 31. Na het sombere eerste coronajaar verbeterde het sentiment langzaam weer wat, tot een niveau van min 3 in juni vorig jaar. Daarna ging de graadmeter opnieuw omlaag.

Consumenten zijn volgens de peiling deze maand vooral negatiever geworden over de economische vooruitzichten voor de komende twaalf maanden. Ook werden ze pessimistischer over hun eigen financiële situatie voor de komende tijd. Hierbij speelt waarschijnlijk de inflatie een grote rol. Zo komt naar voren dat consumenten maart als een nog minder gunstige maand beschouwen om grote aankopen te doen dan februari. De graadmeter voor de koopbereidheid bij het statistiekbureau zakte verder tot het laagste niveau in 8,5 jaar.

Het verloop van het consumentenvertrouwen gaat niet gelijk op met de daadwerkelijke consumptie van Nederlanders. De bestedingen lagen volgens de laatste meting in januari meer dan 11 procent hoger dan een jaar eerder, terwijl het sentiment in januari al flink was verslechterd.

De groei van de consumptie was voornamelijk te danken aan het coronabeleid van de overheid. Begin dit jaar waren de meeste niet-essentiële winkels nog dicht, maar vanaf half januari mochten ze weer tot 17.00 uur open zijn. Daarmee waren de coronamaatregelen minder streng dan een jaar eerder, toen winkels nog de hele maand gesloten waren.

Wel waren Nederlanders in januari wat zuiniger als het gaat om gas, elektriciteit en motorbrandstoffen. Die waren toen al een stuk duurder waren dan voorheen. Gecorrigeerd voor de prijsveranderingen verbruikten mensen minder energie en gaven ze minder uit aan bijvoorbeeld benzine en diesel.