Alle gemeenten in Nederland gaan voorlopig door met de voorbereiding voor de Tweede Kamerverkiezingen in maart van dit jaar. Ze kunnen die verkiezingen veilig organiseren binnen de coronamaatregelen die zijn opgenomen in de Tijdelijke regeling verkiezingen Covid-19. Maar als er in die regeling nu nog nieuwe voorschriften worden opgenomen, vanwege de aangescherpte regels die deze week zijn ingevoerd, dan kunnen gemeenten niet meer waarborgen dat het stemproces zorgvuldig verloopt, zegt de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) vrijdag. "De inzet kent zijn grenzen."

"De gemeenten gaan niet over het al dan niet laten doorgaan van de verkiezingen. Daar gaat het kabinet over. Er is regelmatig overleg met het ministerie van Binnenlandse Zaken. Coronamaatregelen zoals afstand houden, stemmen op meer dagen en schoonmaken kunnen gemeenten tot nu toe faciliteren. Maar er kunnen niet onbeperkt maatregelen worden toegevoegd", aldus een woordvoerder van de VNG.

Sommige burgemeesters vinden het organiseren van verkiezingen in coronatijd "lastig". Burgemeester René Verhulst van Ede zegt dat hij "geen onheilsprofeet wil zijn, maar wellicht zitten we tegen die tijd weer in een piek van besmettingen." Ede heeft al 90.000 potloodjes besteld voor elke stemmer in die gemeente, maar Verhulst zou het niet erg vinden als de verkiezingen worden uitgesteld. Zijn collega Jos Hessels van de Limburgse gemeente Echt-Susteren twitterde deze week: "Geen verkiezingen voordat de laatste spuit gezet is!" Hij wil uitstel tot het najaar.

De burgemeesters zijn bang voor ongeoorloofde groepsvorming bij stembureaus als stemmers op elkaar moeten wachten. Ook het briefstemmen baart zorgen. Briefstemmen is bedacht voor kiezers van zeventig jaar en ouder, die een risicogroep vormen, maar wellicht worden de voorwaarden opgerekt nu er zulke strenge coronaregels gelden. "De uitvoering daarvan zou voor gemeenten heel lastig worden. Ook als er nu meer stembureaus op maandag en dinsdag open zouden moeten is het moeilijk om dat nog voor elkaar te krijgen", zegt de VNG.

Eerder vaccineren van leden van de stembureaus, waar een aantal gemeenten om had gevraagd, gaat in elk geval niet door. De VNG en de Nederlandse Vereniging van Burgerzaken NVVB, die de belangen van gemeenten hierin behartigt, hebben dat voorgelegd aan het ministerie van Binnenlandse Zaken. Maar besloten is dat "de groep van 70.000 stembureauleden zeer divers is, terwijl in eerste instantie personen op basis van hun persoonlijke medische achtergrond worden uitgenodigd voor een vaccinatie. Daarom is alle stembureauleden vaccineren voor de verkiezingen geen mogelijkheid."