Om de vaccinatiebereidheid te vergroten is het niet alleen belangrijk om mensen goed te informeren over het vaccin in kwestie, maar ook om mythes over vaccinatie te ontkrachten. Tot die conclusie komen onderzoekers van Amsterdam UMC, na een studie in samenwerking met collega's uit Cambridge en New York. "Vooral door het weerleggen van misinformatie geloven mensen dat een vaccin helpt", vat onderzoeker Hamza Yousuf het resultaat samen.

Met dit inzicht op zak hebben de onderzoekers in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid een campagne ontworpen tegen "misinformatie rondom Covid-19-vaccinaties". Onderzoek naar het effect daarvan loopt nog, maar de resultaten "lijken veelbelovend", melden ze.

In het najaar van 2020, toen de coronavaccins nog op komst waren, peilden de onderzoekers onder een groep van bijna duizend ouderen hoe ze dachten over vaccinatie. Zo kregen ze een beeld van hun mate van vertrouwen en van hun kennis over vaccins. Ook het vertrouwen in de overheid kwam aan bod. Vervolgens kregen de proefpersonen twee verschillende video's over vaccinatie te zien.

De ene helft kreeg alleen duidelijke informatie over vaccinatie voorgeschoteld. De andere helft keek naar een video waarin daarnaast ook aandacht werd besteed aan diverse onjuistheden die over vaccinatie de ronde doen. Gezaghebbende figuren, zoals hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder en viroloog Eric van Gorp, legden in het filmpje uit dat het bijvoorbeeld onzin is dat vaccinatie zou kunnen leiden tot autisme of verzwakking van het immuunsysteem. Ook ontkrachtten ze het verhaal dat een griepprik de effectiviteit van een coronavaccin zou verminderen.

Uit het onderzoek bleek daarna dat mensen die de tweede video hadden gezien onjuiste theorieën "aanmerkelijk krachtiger" van de hand wezen. In die groep bleek ook het vertrouwen in de overheid te zijn toegenomen, melden de onderzoekers in het wetenschappelijke tijdschrift The Lancet E-Clinical Medicine.

Dat goede communicatie over vaccins cruciaal is, vindt ook de Wereldgezondheidsorganisatie. Die heeft weerstand tegen vaccinaties in 2019 al bestempeld tot een van de tien grootste gezondheidsrisico's voor de wereld. De Amsterdamse hoogleraar Leonard Hofstra noemt misinformatie over mazelen als voorbeeld. Door de verspreiding van onjuiste informatie zijn sommige mensen vaccins tegen de ziekte gaan weigeren, met meerdere uitbraken tot gevolg, zegt hij.