De btw op groente en fruit moet zo snel mogelijk worden geschrapt. Een deel van de Tweede Kamer, waaronder een aantal coalitiepartijen, snapt niet waarom dit zo lang moet duren. Ook moet staatssecretaris Maarten van Ooijen (Volksgezondheid) van de Kamer meer en sneller actie ondernemen om overgewicht, alcoholgebruik en roken te verminderen.

Te langzaam, te vrijblijvend en te versnipperd; dat is de gedeelde kritiek van de Kamer op de voortgang van het Nationaal Preventieakkoord. Daarin staan afspraken om roken, overgewicht en problematisch alcoholgebruik aan te pakken. Het akkoord stamt uit 2018, maar uit recente cijfers van het CBS blijkt dat er nog niet veel is veranderd. Er wordt nog steeds te veel gerookt, te veel gedronken en te veel mensen kampen met overgewicht. "Toon lef en snelheid", riep PvdA-Kamerlid Songül Mutluer staatssecretaris Van Ooijen op in een debat over leefstijlpreventie. Zowel de coalitie als oppositie eiste tempo en concrete acties.

VVD-Kamerlid Rudmer Heerema wil dat de btw op groente en fruit zo snel mogelijk op 0 procent wordt gezet. "Het is zonde om daar lang op te wachten." Dat is ook niet nodig, vindt de liberaal. Volgens de bewindsman is het "grijze gebied" vooral de bottleneck. Samen met staatssecretaris Marnix van Rij (Financiën) breekt Van Ooijen zich het hoofd over wat precies onder groente en fruit valt. Daarbij moet antwoord komen op vragen als: moeten een blikje bonen of een karton gezeefde tomaten ook van btw worden uitgezonderd. Heerema ziet het probleem niet. Iedereen weet wat vers fruit en verse groente is. Schaf om te beginnen daar de btw op af. De inkleuring van dat grijze gebied kan later, opperde Heerema.

Toch komt Van Ooijen hier pas voor de zomer op terug, zei hij in het debat. Dan komt de staatssecretaris ook met een voorstel tot invoering van de suikerbelasting; ook een plan uit het coalitieakkoord. Hij denkt aan een progressieve belasting, waarbij de belasting meestijgt met de hoeveelheid suiker in een product, zoals in frisdrank.

Diverse fracties willen een aantal preventiedoelen wettelijk vastleggen. Van Ooijen is daarin terughoudend. Net als de Kamer wil hij gezondheidswinst bij alle Nederlanders boeken. Deels kan dat via wettelijke regelingen, maar de overheid kan een gezonde levensstijl niet dwingend opleggen, stelde de staatssecretaris. "De haalbaarheid van doelen hangt ook af van de individuele keuzes die mensen maken. Die kun je niet juridisch afdwingen."