Klokkenluider: ik werkte op een eiland tegen een verkeerd systeem

25 September 2023, 18:03 uur
Landelijk
mainImage
ANP

Klokkenluider Pierre Niessen bracht misstanden bij de afdeling bezwaar van de Belastingdienst aan het licht, maar niet zonder gevolgen voor hemzelf. Lichamelijke klachten en gevoelens van eenzaamheid waren het gevolg van zijn besluit om aan de bel te trekken. "Ik zat op een eiland te werken", schetst Niessen tegen de parlementaire enquêtecommissie. Anders dan zijn collega's, werkte de voormalige ambtenaar wél volgens de wet.

Niessen werkte tussen 2014 en 2016 als bezwaarhandelaar bij de afdeling toeslagen, indertijd nog onderdeel van de fiscus. Hij maakte melding van een zestal misstanden. Over vijf daarvan kreeg hij later volgens onafhankelijk onderzoek "volledig gelijk". De voormalige staatssecretaris van Toeslagen, Alexandra van Huffelen, bood haar excuses aan Niessen aan, hoewel de Belastingdienst eerst nog volhield dat wel naar zijn klachten is geluisterd.

Zijn meldingen gingen over de afdeling bezwaar en beroep. Als mensen in bezwaar gingen tegen het intrekken van bijvoorbeeld de kinderopvangtoeslag (zonder betaalregeling, waardoor ook rente over invorderingsbedragen moest worden betaald), werden deze bezwaarschriften jarenlang als informatieverzoek behandeld. "Vereenvoudigd afdoen", werd dit genoemd. Gevolg was onder meer dat mensen niet werden gewezen op hun rechten, bijvoorbeeld om in beroep te gaan. "De rechtsmogelijkheid werd ze ontnomen", aldus Niessen in het verhoor. Dit werd van bovenaf opgelegd.

In enkele gevallen kon Niessen zelf mensen helpen, door bijvoorbeeld de invorderingsrente "weg te poetsen". Maar veel te lang bleef het systeem in stand dat "tegen alle regelgeving" inging. Veel werknemers met ervaring waren vanwege een veel te aantrekkelijke vertrekregeling weggegaan, en jongere medewerkers durfden zich vaak niet uit te spreken.

Niessen deed dat wel. "Ik ben met iedereen in gesprek geweest", schetst hij. Maar overal kreeg hij "nul op het rekest". Pas later werden zijn klachten serieus genomen, nadat hij onder meer brieven aan de Tweede Kamer had gestuurd. Verschillende bewindspersonen op Financiën hebben met hem geschreven, en zijn meldingen vormden aanleiding voor nader onderzoek naar het toeslagenschandaal.


Door: ANP