Jaarlijks legt de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) zo'n driehonderd boetes op aan bedrijven die illegaal zieke en gewonde dieren vervoeren. Deze boetes lopen op vanaf 1500 euro. Varkens in Nood zegt zich grote zorgen te maken over de aantallen. Het is niet toegestaan om dieren op transport te zetten die al gewond of ziek zijn.

"Voor zieke en gewonde dieren is het vervoer een lijdensweg. Velen komen in kritieke toestand aan en een deel overlijdt al onderweg", zegt directeur Frederieke Schouten van Varkens in Nood. De stichting denkt dat er in werkelijkheid veel meer dieren worden vervoerd terwijl zij ziek of gewond zijn. "Niet overal is permanent toezicht. En niet altijd kan de inspecteur zien of het dier gewond is geraakt tijdens de rit, of dat hij daarvoor al gewond was."

De NVWA betwist de stelling van de dierenbeschermingsorganisatie dat mogelijk gewonde dieren door de inspectie glippen. "In principe zien onze toezichthouders alle levende dieren voor ze worden geslacht en bij een overtreding grijpen we in", zegt een woordvoerder. "Als toezichthouder moeten we ons aan wet houden en aantoonbaar kunnen maken dat het dier al gewond was voor het transport. Een gebroken poot bijvoorbeeld, dat kan ook tijdens de rit gebeuren."

Open wonden

Varkens in Nood wil dat toezichthouders al aanwezig zijn bij het inladen van de dieren, niet alleen bij het uitladen zoals nu het geval is. "Daar hebben we echt de capaciteit niet voor, dat is niet realistisch", laat de woordvoerder van NVWA weten. "Een toezichthouder kan niet overal zijn. De NVWA kijkt waar de grootste risico's zitten." Ook wil Varkens in Nood dat transporteurs na drie keer een overtreding hun vergunning kwijtraken. De NVWA kan niet zeggen hoeveel bedrijven meermaals de fout ingingen. Wel krijgen die dan een hogere boete opgelegd, oplopend tot 10.500 euro.

Concreet zijn afgelopen jaar 293 boetes opgelegd, in 2023 ging het om 323 boetes. Het ging bijvoorbeeld om een ernstig vermagerde koe, of eentje met een grote ontsteking waardoor die niet meer kon opstaan. Ook zag de dierenbeschermingsorganisatie in de rapportages van de NVWA varkens met open wonden of ernstige pijn aan hun poten waardoor ze niet konden lopen.

Minister Femke Wiersma en staatssecretaris Jean Rummenie (Landbouw) deelden eerder dat in 2023 ruim 4200 dieren dood aankwamen bij een slachthuis.