Tientallen pagina's met voorstellen om de instroom van migranten in te perken, liggen bij het kabinet op tafel. De voorstellen worden beoordeeld op juridische houdbaarheid, uitvoerbaarheid en politiek draagvlak, melden ingewijden. Het instellen van mobiele grenscontroles en de invoering van het tweestatusstelsel voor asielzoekers staan op de groslijst.

Dat geldt ook voor het plan om verblijfsvergunningen niet automatisch na vijf jaar permanent te maken als statushouders naturalisatie mogen aanvragen. Vrijdag praat een smaldeel van het kabinet weer verder over de strategische asielagenda. Het gaat naast asielmigratie ook om arbeids-, kennis- en liefdesmigratie.

Een aantal bewindspersonen, onder wie premier Mark Rutte en de ministers Sigrid Kaag (Financiën) en Hugo de Jonge (Volkshuisvesting), praten onder leiding van justitieminister Dilan Yeşilgöz al maanden over die asielagenda. Vooral asielmigratie ligt binnen de coalitie uiterst gevoelig. VVD en CDA hameren op strengere maatregelen, terwijl D66 en de ChristenUnie een meer humaan asielbeleid voorstaan. Die twee partijen willen daarnaast ook alleen maatregelen die juridisch houdbaar zijn.

VVD en CDA kunnen elkaar vinden in mobiele grenscontroles en het tweestatusstelsel. Diverse andere landen hebben al mobiele grenscontroles ingevoerd, zoals Duitsland, Frankrijk en Oostenrijk. Als Nederland dat ook wil, moet het toestemming aan Europa vragen. Schengenlanden kunnen onder bepaalde voorwaarden voor een beperkte periode grenscontroles aan hun binnengrens instellen, bijvoorbeeld als de interne veiligheid ernstig wordt bedreigd.

Bij het tweestatusstelsel, recent voorgesteld door het CDA, wordt onderscheid gemaakt tussen permanente vluchtelingen en mensen die tijdelijk bescherming zoeken. De restrictie rondom de duur van de verblijfsvergunning komt uit de koker van de VVD.

De verwachting is niet dat het kabinet vrijdag met een afgerond plan komt. Zaterdag hebben zowel VVD en de ChristenUnie een congres. Vooral de VVD-leden zijn ongeduldig. Op het laatste VVD-congres van november beloofde VVD-leider Mark Rutte zich persoonlijk in te zetten om de asielinstroom terug te dringen. Een groep VVD-leden heeft recent in een brief zijn beklag gedaan dat er sindsdien nog niets is gebeurd. Ook bij de VVD-fractie raakt het geduld op.

Het plan wordt voor de zomer verwacht, maar had er al lang moeten liggen. Het kabinet verwacht dat er dit jaar ruim 70.000 asielzoekers naar Nederland komen.