De Autoriteit Consument & Markt (ACM) moet opnieuw regels opstellen voor voorrang op het stroomnet in gebieden waar het netwerk overvol is. Veertien partijen zoals de NS, telecomproviders, huisartsenkoepels en de transportsector vonden dat de marktwaakhond hun belangen niet goed had meegewogen bij het bepalen welk soort organisaties als eerste aan de beurt komen voor meer ruimte op het stroomnet. Het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) oordeelt na hun verzet dat de ACM de spelregels voor voorrang op het stroomnet niet zorgvuldig genoeg heeft voorbereid en onvoldoende heeft gemotiveerd.

De hoogste rechter voor economisch bestuursrecht vernietigt het zogeheten prioriteringskader voor voorrang voor bepaalde partijen op het stroomnet. Dat betekent niet dat de oude situatie terugkeert, waarin was geregeld dat wie het eerst een aanvraag voor meer ruimte deed ook als eerste aan de beurt kwam bij de netbeheerder. Het CBb geeft de ACM tot 1 januari 2026 de tijd om met een nieuwe set regels te komen en in de tussentijd gelden de huidige regels met een kleine aanpassing.

Die komen erop neer dat partijen die meer transportcapaciteit op het stroomnet willen, voorrang krijgen als ze helpen de druk op het net te verminderen. Ook krijgen organisaties die van belang zijn voor de veiligheid, zoals defensie en de politie, en basisvoorzieningen, zoals scholen en woningbouwers, voorrang. De partijen die naar de rechter waren gestapt, vonden dat ze ten onrechte buiten die laatste twee categorieën waren gehouden. Zo zijn telecomdiensten belangrijk voor de veiligheid en is openbaar vervoer ook van maatschappelijk belang, was de kritiek.

Europese verordening

Het oude principe dat 'wie het eerst komt, het eerst maalt' was niet meer houdbaar op het stroomnet, omdat netcongestie op veel plekken voor lange wachtrijen zorgt. Maatschappelijk belangrijke activiteiten zouden daardoor vertraging oplopen.

Het CBb vindt het te ver gaan om terug te keren naar dat principe. Maar de rechter vindt dat de ACM ten onrechte een Europese verordening voor het veiligstellen van gas als basis gebruikte voor de voorrangsregels op het stroomnet. Daardoor bleven belangen van veel partijen onderbelicht.

Geen beroep

Tegen uitspraken van het CBb is geen beroep mogelijk.

De ACM stelt dat de uitspraak niet betekent dat het kader voor voorrang op het stroomnet met meer partijen moet worden uitgebreid. Ook moet de ACM zorgen dat het kader voldoende flexibel en slagvaardig is.