Er moet steeds vaker en meer lokaal overheidsgeld naar nieuw uit de grond gestampte instanties die de ontspoorde jeugd in kwetsbare wijken moet terugbrengen op het rechte pad. Het is beschermingsgeld, want er blijken nu ook jongeren te worden geronseld als tussenpersoon bij bancaire transacties. De crimineel licht mensen op en het geld dat afhandig wordt maakt gaat via de bankrekening van een zogenaamde geldezel naar een andere rekening.
Rotterdam heeft daar nog op onvoldoende vat op en de geldezels worden ook niet apart geregistreerd. Wel zijn er sinds november 2024 twee schoolveiligheidsregisseurs aan de slag gegaan in het kader van het bestaande programma Preventie met Gezag, dat zich breed richt op het doorbreken van ondermijnende jeugdcriminaliteit.
Preventie met Gezag richt zich niet op één criminaliteitsfenomeen, maar ontfermt zich over jongeren tot en met 27 jaar en hun gezinnen in de kwetsbare wijken van Charlois, Delfshaven, Feijenoord en IJsselmonde. ‘’Binnen het programma ligt de focus op het versterken van een kansrijk toekomstperspectief voor deze jongeren en zetten we tegelijkertijd in op het voorkomen van (af)glijden in de criminaliteit. Het voorkomen dat iemand als geldezel wordt ingezet is hier onderdeel van’’, aldus burgemeester Carola Schouten in antwoord op vragen van de fractie van de VVD. ‘’Die schooladviseurs bieden maatwerk en kunnen scholen ondersteunen bij het zoveel mogelijk tegengaan van het ronselen van jongeren als geldezel.’’
De gevolgen van de geldezelpraktijken zijn enorm. Een geldezel is iemand die zijn of haar bankrekening beschikbaar stelt en crimineel geld doorsluist. Soms tegen een beloning. Soms als vriendendienst. ‘’De geldezel draait op voor alle schades en die kunnen oplopen tot enorme bedragen, soms in de tienduizenden euro's’’, weet raadslid Dieke van Groningen. ‘’Zodra er aangifte wordt gedaan worden de ouders van de geldezel of de geldezel zelf gebeld door de afdeling fraude van de bank. De bank bevriest de rekening en daarnaast krijgt de geldezel ook een notering in het frauderegister, kortom je toekomst word je afgenomen.’’
Naast de aanstelling van de twee schoolveiligheidsregisseurs werkt men in Rotterdam ook via het uit 2023 daterende 'Convenant Veiligheid in en om het onderwijs' (*) aan dit nieuwe criminele fenomeen. ‘’Vanuit de politie is lokaal contact via jeugd- en wijkagenten’’, aldus de burgemeester. ‘’In die gesprekken komen onderwerpen aan bod zoals preventie en het nemen van maatregelen daarop. Ook worden campagnes gelanceerd en presentaties gegeven en daarnaast wordt tijdens voorlichting op scholen aandacht besteed aan deze geldezelproblematiek en is hier ook vanuit het grenzenstellend jongerenwerk (Stichting JOZ) aandacht voor.’’
Vorig jaar liet de gemeente Rotterdam door theatermaker Confro een voorstelling ontwikkelen waarbij leerlingen van MBO-scholen bewust werden gemaakt van de gevolgen van digitale criminaliteit.
(*) Is ondertekend door onderwijsbesturen, politie, OM, andere veiligheidspartners en de Gemeente Rotterdam.