Kamer niet overtuigd van nieuw voorstel voor bindend referendum

8 February 2023, 19:01 uur
Landelijk
mainImage
ANP

Een deel van de Tweede Kamer heeft twijfels over het nieuwe wetsvoorstel tot invoering van een bindend correctief referendum. Een van de heikele punten is de drempel die bepaalt of de uitslag van het referendum geldig is. De SP, indiener van het nieuwe voorstel, wil de hoogte van die drempel niet in de Grondwet opnemen. VVD en ChristenUnie willen dat wel. Ook minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) adviseert de Tweede Kamer dat te doen.

Renske Leijten (SP) had in het Kamerdebat moeite de twijfels en kritiek van diverse fracties over haar wetsvoorstel weg te nemen. Het is daarmee onzeker of het dit keer wel lukt om een Kamermeerderheid achter het voorstel te krijgen. Via een landelijk referendum kunnen Nederlanders zich uitspreken over een wet die door de Tweede en Eerste Kamer is aangenomen, maar nog niet is ingevoerd.

De vorige poging sneuvelde vorig jaar juli in de Tweede Kamer. Dat was in de zogeheten tweede lezing. Voor een grondwetswijziging moet twee keer worden gestemd: voor en na Tweede Kamerverkiezingen. 87 Kamerleden van CDA, VVD, SGP, Volt, DENK en Fractie Den Haan stemden in juli tegen. 55 Kamerleden stemden voor. Ook toen was die zogeheten uitkomstdrempel die bepaalt of een referendum geldig is een van de belangrijkste breekpunten.

Nog dezelfde dag nadat het vorige SP-voorstel was weggestemd, diende Leijten een nieuw wetsvoorstel in. In deze nieuwe poging stelt Leijten voor wel in de Grondwet op te nemen dàt er een drempel komt, maar ze wil de hoogte ervan pas later vastleggen in een zogeheten uitvoeringswet. Dan is hij makkelijker te verhogen of verlagen dan als de drempel in de Grondwet staat.

VVD en ChristenUnie willen in de Grondwet opnemen dat de uitkomst van een bindend correctief referendum pas geldig is als een meerderheid (de helft plus een) van het aantal kiezers dat bij de meest recente Tweede Kamerverkiezingen zijn stem heeft uitgebracht, aan het referendum heeft deelgenomen. Op basis van de laatste Kamerverkiezingen zou de uitkomstdrempel op 39,36 procent uitkomen. Deze rekenmethode adviseert ook de Raad van State. De fracties hebben daartoe een amendement ingediend.

De SP wil een lager percentage (33,3 procent), in lijn met een eerder advies van de Staatscommissie Parlementair Stelsel onder leiding van Johan Remkes. Bruins Slot adviseert de Kamer om "binnen de bandbreedte" van beide percentages een uitkomstpercentage in de Grondwet op te nemen.

De Kamer stemt dinsdag over de amendementen en het wetsvoorstel.


Door: ANP