Rotterdam heeft een rijke historie en die is uiteraard onuitputtelijk. Iedere dag opnieuw wordt het verleden aangevuld met tal van kleine feiten. Via beeld en tekst voegen zij iets toe aan onze gemeenschappelijke (contemporaine) geschiedenis. Journalisthistoricus Joris Boddaert beschrijft iedere zondag in deze rubriek een Rotterdamse foto. Meestal is het fotografisch beeld onbekend en van langer geleden.
Reacties: [email protected]

Salomon Cohen

Je hebt foto’s die zich meteen vastzetten in je hersenschors. Met een soort van visuele ‘middelpunt zoekende kracht’. Zoals de man daar in zijn keurige regenjas in de deuropening van zijn eigen tabakszaak staat. Hij werd vermoedelijk in 1953 vereeuwigd. Adres: Voorstraat 28 in Delfshaven.

Hoe kalm poseert hij, met een sigarenstomp in zijn rechterhand. Natúúrlijk is de man een roker. Kom op. Hij was ruim 40 jaar werkzaam in de tabaksbranche. De fotografische oogopslag van Salomon Cohen, want zo heet hij, gaat veel verder dan die van een ‘eenvoudige’ winkelier. Ik zie hier duidelijk een serieuze CIA-man staan. Zie die hoed eens. Die waren begin jaren vijftig in zwang. Op de winkelruit lezen wij grossierderij ‘Luxe’. Een originele naam voor een handelshuis.

Cohen, geboren in 1908, begon zijn nering daar in 1937. Hij was toen al vier jaar getrouwd. Zijn vrouw baarde twee dochters, namelijk in 1942 en 1944. Het huwelijk hield geen stand. In 1947 scheidde het stel.

Na de oorlog loonde het grossieren in tabakswaren niet meer. Eind 1954 begon hij een sigarenzaak aan de Havenstraat 117. De naam ‘Luxe’ bleef gehandhaafd. Hij verkaste later naar nr. 141a. Hoe kom ik aan al die kennis? Ik kocht in 2008 het bijzondere boekje ‘Simon Cohen’ met als ondertitel ‘De sneldichter van Delfshaven’. Het boekje, samengesteld door Jan Oudenaarden en Rien Vroegindeweij, is een uitgave van het Historisch Museum Rotterdam.

Simon Cohen vergaarde in de jaren zestig roem als sneldichter. Dat bleef hij tot aan zijn dood in 1985. Velen kenden deze vriendelijke man, die werkelijk razendsnel honderden ‘zondagsgedichten’ uit een antieke typemachine toverde. Zo hing er een tekstje van hem in de wachtkamer van de huisartsenpraktijk Havenstraat. Liefdevol eindigt het poëtisch met: ‘als wij de spreekkamer betreden, dan voelen wij ons gans verlicht, voor dankbaarheid is alle reden, je komt en gaat met blij gezicht.’

De sneldichter kreeg zelfs landelijke bekendheid toen hij in 1963 optrad in het tv-programma ‘Voor de vuist weg’ van Willem Duys. Uiteraard heeft Cohen, als jood, het in de oorlog moeilijk gehad. Maar als door een wonder heeft hij die periode via allerlei kunstgrepen overleefd.

Terug naar de foto. Die komt uit het privéarchief van een dochter en dateert van rond 1953. Salomon was toen 45 jaar, in de kracht van zijn leven. Wat heeft zijn gezicht een bijna magische, zelfbewuste uitstraling! Het boekje (met foto!) heeft inmiddels antiquarische waarde. U begrijpt, ik zal het ‘document humain’ nooit van de hand doen…