Het VR-brillenproject ‘Coco’ (Cocaïne Collectors) start als proef op scholen in Rotterdam-Charlois. In het lesprogramma ervaren jongeren hoe ze als uithaler geronseld kunnen worden. Rotterdam waarschuwt jongeren zo voor de gevolgen en gevaren van de drugscriminaliteit. De gemeente en de politie hopen dat jongeren op deze manier de valse belofte van ‘snel geld verdienen’ leren herkennen.

Volgens het Centrum tegen Kinderhandel en Mensenhandel (CKM) neemt het aantal slachtoffers van criminele uitbuiting toe in Rotterdam. Vooral zogeheten ‘uithalers’ vormen een groot probleem. Dat zijn jongeren die tegen betaling containers met drugs leeghalen. Van de uithalers die de afgelopen jaren zijn aangehouden, kwamen er tientallen uit Charlois. En die uithalers worden steeds jonger: dit jaar werd een jongen van 14 jaar aangehouden.

Realistisch en heftig 
Jongeren met een VR-bril op hun hoofd lopen kriskras door de aula van vakcollege De Hef. Een jongen steekt zijn handen in de lucht als hij (virtueel) wordt aangehouden. In de VR-ervaring kunnen jongeren verschillende keuzes maken. Als zij in contact komen met gevaarlijke ronselaars, kunnen ze eigenlijk niet meer terug. ''Ik stond op een plein met vrienden. Een man die in een dure auto zat vroeg mij of ik makkelijk en snel geld wilde verdienen. Hij liet veel geld zien'', vertelt scholier Day. ''Plotseling werd ik op straat onder druk gezet met een vuurwapen. Iemand die met een pistool voor je staat is niet niks. Het was heel realistisch. Hoewel ik al wist dat snel geld verdienen een slechte keuze is, kan ik me nu beter verplaatsen in slachtoffers die geronseld worden door criminelen.''

Weerbaarheid tegen criminaliteit 
Na de VR-experience is er tijdens het drie uur durende lesprogramma ruimte om ervaringen en gevoelens te delen. Het project is een samenwerking tussen gemeente Rotterdam, politie, Stichting Jongerenwerk Op Zuid (JOZ), Bureau Sketch, NPRZ, Stichting Citysteward en de betrokken scholen. ''Iedereen zet alles op alles om onze Rotterdamse jongeren te weerhouden van een leven in de criminaliteit'', vertelt collega Faye van der Plas-de Haan (projectleider Uithalersproblematiek). ''Met een goede analyse na de proef kunnen we dit lesprogramma ook aanbieden op andere scholen.''

De haven en de stad
Uithalers vormen niet alleen een groot probleem in de haven, maar ook in de wijken van Rotterdam. Jongeren lopen namelijk niet rond in de haven. Het ronselen gebeurt in woonwijken, bij scholen en via sociale media. Lukt het uithalen een keer niet, dan heeft dat gevolgen. Jeugdagent Reinier de Groen: ''En die gevolgen zijn er niet alleen voor de uithaler en zijn familie, maar voor de hele omgeving. Denk aan explosies en schietpartijen. In de nacht, maar ook op klaarlichte dag.’ Zo is het uithalen van drugs een stuk minder onschuldig dan het misschien lijkt. ‘Schietpartijen en explosies vinden vaak een oorzaak in de wereld van drugssmokkel’, weet Reinier. ‘We moeten daar niet voor wegduiken, maar het proces zo vroeg mogelijk, en op zo veel mogelijk fronten, proberen te verstoren.''