De bij de VSCD (Vereniging Schouwburg- en Concertgebouwdirecties) aangesloten podia in Zuid-Holland hebben gisteren een brandbrief gestuurd naar de gedeputeerde mevrouw De Zoete van de provincie Zuid-Holland. Dinsdag is er weer een Kamerdebat over de culturele sector, die in een nijpende situatie verkeert en dat zal nog lange tijd zo blijven. Hieronder de integrale tekst:

Geachte mevrouw de Zoete,

Waarschijnlijk hoeven wij u niet uit te leggen hoe veerkrachtig de culturele sector in de provincie tot nu toe heeft geacteerd na de maatregelen in verband met de Covid-19-crisis. De initiatieven en creatieve uitingen om kinderen, jongeren en volwassenen in verbinding te brengen, te verwonderen en te raken zijn talrijk. Meer dan ooit onderstreept de culturele sector in uw provincie de onschatbare waarde van cultuur voor de hele samenleving.

Grote zorgen over liquiditeit en publiek

Maar ook de kwetsbaarheid van de sector wordt momenteel pijnlijk zichtbaar. De huidige lock-down tot 1 juni leidt al tot 969 miljoen euro schade in de gehele culturele sector. Elke verdere verlenging zal voor de culturele infrastructuur onherstelbare gevolgen hebben. De acute liquiditeitsproblemen van instellingen vormen een probleem voor het voortbestaan en de werkgelegenheid in de culturele en creatieve infrastructuur. Ook of misschien juist vooral in de provincie Zuid-Holland, waar sprake is van een rijke en gevarieerde culturele infrastructuur waar dagelijks door honderdduizenden inwoners gebruik van werd gemaakt.

Daarbij komt dat wij nu extra kwetsbaar zijn omdat wij de afgelopen jaren fors hebben geïnvesteerd in het vergroten van ons publieksbereik en onze commerciële activiteiten om daarmee onze eigen inkomsten te vergroten. Niet alleen nu onze podia gesloten zijn valt onze omzet weg; gegeven de nieuwe werkelijkheid van de 1,5 meter economie zal het ook lang duren voordat deze weer volledig op gang zal komen. Het realiseren van grotere publieksstromen kan waarschijnlijk pas opgestart worden na het op grote schaal beschikbaar komen van een vaccin.

300 miljoen steun vanuit het Kabinet

Het verheugde ons dus dat het kabinet 15 april jongstleden bekend maakte dat er 300 miljoen euro extra beschikbaar wordt gesteld om culturele instellingen die van vitaal belang zijn voor de sector, door de financieel zware eerste maanden van de coronacrisis heen te helpen en de werkgelegenheid voor de sector te behouden. In haar kamerbrief maakt minister Van Engelshoven echter ook duidelijk dat de ondersteuning vooral ingezet gaat worden voor cultuurinstellingen in de Basisinfrastructuur en de instellingen en festivals die meerjarig subsidie ontvangen van de zes Rijkscultuurfondsen. Van het in 2018 ingezette Rijksbeleid gericht op regio’s zien we nu weinig terug. Voor vitale onderdelen van de regionale infrastructuur stelt de minister als voorwaarde dat de gemeente of provincie ook een extra bijdrage levert. En precies dat is de aanleiding voor deze brief. Net als alle brancheorganisaties probeert De Raad voor Cultuur nu zo snel mogelijk in beeld te krijgen wat de middellange- en langetermijngevolgen per regio zullen zijn. In onze provincie wordt steeds meer duidelijk dat de schade enorm is.
Samenwerken aan vitale sector: nu!

Zeker is dat de gevolgen niet op te vangen zijn door de gemeenten en de culturele instellingen zelf. Dat geldt zowel voor de grote steden als de landelijke regio’s. Voor de meeste podia lukt dat niet omdat veel gemeenten de afgelopen jaren al fors op hun eigen culturele infrastructuur hebben bezuinigd. Bovendien staan de gemeenten zelf in de komende jaren al voor een ongekende financieringsuitdaging.

Het Rijk, de gemeenten en de instellingen zelf; iedereen draagt bij waar hij kan. Maar het is niet genoeg.
Daarom doen wij ook een beroep op u om ons financieel te ondersteunen in het overeind houden van de culturele infrastructuur in uw provincie.

Wij zijn ons ervan bewust dat wij zeker niet de enige sector zijn die in zwaar weer verkeert en realiseren ons ook dat de sociaal-maatschappelijke bijdrage van de cultuursector minder evident lijkt dan die van bijvoorbeeld het onderwijs en de zorg. Maar wij zijn er ook van overtuigd dat de podiumkunsten, naast het materieel cultureel erfgoed en cultuureducatie, een vitale bijdrage leveren aan het (geestelijk) welzijn in onze maatschappij. Juist ook in deze tijden is duidelijk dat de verbeelding en uitdrukkingskracht van kunstenaars onuitroeibaar maar ook onontbeerlijk zijn. Op social media wordt gezongen, gedanst, gespeeld en voorgedragen en worden opnamen van voorstellingen en concerten belangeloos gedeeld. En dat alles door kunstenaars en podia voor wie de toekomst momenteel uiterst onzeker is. Als de podia in uw provincie omvallen, zal er na deze periode van gedwongen stilstand sprake zijn van een kaal en troosteloos landschap van lege gebouwen en daarmee het ontbreken van de zo belangrijke troostende, inspirerende en verbindende rol die zij tot op heden hebben gespeeld.

Steun

Daarom vragen wij uw steun. Opdat wij in staat worden gesteld om onze waardevolle rol in de samenleving te blijven vervullen. Deze steun hoeft niet noodzakelijkerwijs rechtstreeks aan onze podia te worden gegeven; dit kan ook via uw gemeenten of in elk geval in nauwe samenspraak met hen. Zij hebben het beste zicht op de nood in hun eigen gemeente en kunnen goed in kaart brengen wat er nodig is.

Voor de volledigheid laten wij weten dat wij als ondertekenaars van deze brief uiteraard ook de niet binnen een koepel georganiseerde instellingen en culturele initiatieven in Zuid-Holland omarmen. Samen vormen wij de culturele infrastructuur van onze prachtige provincie. En deze crisis treft ons nu allemaal.

Wij kijken uit naar spoedige samenwerking met u en de wethouders van onze gemeenten om deze crisis het hoofd te bieden.

In afwachting van uw reactie verblijven wij met vriendelijke groet,

Brestheater, De Doelen, De Goudse Schouwburg, Diligentia & Pepijn, Het Nationale Theater, Isala Theater, Leidse Schouwburg en Stadsgehoorzaal, Rijswijkse Schouwburg, Schouwburg Kunstmin, Stadsgehoorzaal Vlaardingen, Stadstheater Zoetermeer, Theater de Cascade, Theater aan de Schie, Theater Castelllum, Theater de Stoep, Theater de Veste, Theater de Willem, Theater het Kruispunt, Theater Rotterdam, Theater Zuidplein, TheaterHangaar, WestlandTheater de Naald, Zuiderstrandtheater.