door Jan D. Swart
Helemaal zijn zin heeft fractievoorzitter Co Engberts van de PvdA nog niet bij zijn poging om beleggers in Rotterdam aan banden te leggen en daarmee hoge huren en als gevolg daarvan het samenpersen van studenten of andere jongeren in woningen te voorkomen, maar er gloort enige hoop voor de man die deze tendens furieus aanvecht. Het liefst doet hij dat in duur ogende hotspotgebieden, maar vooralsnog zitten zijn hoop en succes alleen in de randgebieden van Rotterdam: Mathenesserweg en Carnisse.
Daar zal het ook bij blijven. Want het stadscentrum is een gepasseerd station voor de Partij van de Arbeid. Als daar beleggers het vuur aan de schenen zou worden gelegd – via de eis: gaat u er zelf maar wonen – dan verkopen zij hun bezit. En wie kan het dan kopen? Co Engberts misschien, maar studenten niet. De studenten zullen met de staart tussen hun benen het centrum verlaten en dat zou een drama zijn.
Geen idee of Engberts daar bij heeft stil gestaan.
Maar hij krijgt wel zijn zin op de Mathenesserweg, waar belangstellenden inderdaad WOM-woningen (van de Wijk Ontwikkelings Maatschappij) kunnen kopen als ze bereid zijn te tekenen voor twee jaar zelfbewoning. Die mogelijkheid is er ook in de Carnissebuurt.
Rotterdam heeft die voorwaarden opgenomen bij verkoop van eigen grond of panden, zoals bij CPO-projecten, kluswoningen en bij de verstrekking van subsidie voor het samenvoegen van woningen. En daarnaast – aanmoediging II - broedt het kabinet op zelfbewoningsplicht voor bepaalde segmenten van de woningmarkt, ook voor bestaande bouw. Allemaal informatie die de Rotterdamse bouwwethouder Bas Kurvers vrijdag verstrekt heeft naar aanleiding van de slapeloosheidsbrief van Engberts.
Binnen de landelijke overpeinzing blijkt Rotterdam zelfs een van de gemeenten te zijn waarmee het kabinet wil oefenen.
Maar als men dan verder leest ziet men bij het denkwerk de verplichting tot zelfbewoning al snel wijzigen in strafjes en boetes. Een van de aanpassingen bijvoorbeeld is dan een fiscale, waardoor beleggers in woningen zwaarder worden belast in box 3. Anders gezegd: het wordt voor hen fiscaal minder aantrekkelijk gemaakt om hun (woning)beleggingen in box 3 met schulden te financieren.
Maar dat is allemaal niet wat Co Engberts wil.
Engberts wil dat woningen gekocht (kunnen) worden door mensen die er vervolgens zelf gaan wonen. Niks meer. Niks minder. Dit.
Mathenesserweg
Aanleiding van zijn aanhoudende frustratie was (en is) die Mathenesserweg, niet ver van zijn eigen huis. Op de ooit zo rustige, bijna volksdeftige winkelwoningweg, waar slager Beckers met zijn bij Sparta honkballende zoon Fred als werper in de zeventiger jaren de toon zette, dreigen nu tientallen huizen in handen te vallen van investeerders.
‘’Bewoners zijn bang voor de verkamering van de woningen, huisjesmelkers en bewoners die er maar kort blijven wonen. En juist in deze wijk is het belangrijk dat bewoners er langer blijven wonen omwille van de sociale cohesie’’, vindt Egberts, die verder weet dat de Mathenesserweg – met pakweg veertig jaar geleden de Matador en Café Alhena als établissementsymbolen voor maatschappelijk verkeer – nu al heel lang verziekt wordt ‘’door rondhangende mannen, dealers en schietpartijen.’’
Bouwwethouder Bas Kurvers zegt de zorgen van de zelf in Rotterdam-West wonende Co Engberts te delen. ‘’Wij zien zelf ook liever dat de woningen door één huishouden worden bewoond dan dat ze kamergewijs worden verhuurd’’, luidt zijn antwoord. ‘’Maar ja, de bewoning van een woning door maximaal drie onafhankelijke volwassenen is nu eenmaal geoorloofd. Evenals bewoning van een woning door meer dan drie volwassenen die een duurzame gemeenschappelijke huishouding voeren. En pas als wij signalen krijgen dat de bewoning illegaal is dan gaan wij over tot handhaving.’’
Toch ook weer niet helemaal een teleurstellend antwoord voor de PvdA, want de WOM – rond de eeuwwisseling ongelukkigerwijs zeer omstreden, omdat die toen met karrevrachten gemeenschapsgeld heeft gestrooid om de aangekochte panden te renoveren – heeft inmiddels de meeste woningen aan particulieren verkocht waarbij ze in de verkoopwaarden een zelfbewoningsplicht heeft opgenomen van minimaal twee jaar.
Maar ook dat getal is voor geroutineerde beleggers – en het zeer de vraag of Co Engberts dat snapt – met 0 rente op de bank een wassenneus. Simpel: dan laten ze zo’n woning twee jaar leeg staan. Kost niks.
En daarna?
Iedereeen vrij spel.