Feyenoord maakt zich op voor de wedstrijd van het jaar. Alles of niets. De zondag te spelen bekerfinale werpt al maanden zijn schaduw vooruit. Wint Feyenoord, dan gaat het toch nog met een goed gevoel de zomer in. Bij verlies is het seizoen écht volledig mislukt.

Aan het begin van dit seizoen werd nog aangenomen dat Feyenoord zou gaan meedoen om de titel. Achteraf moet je concluderen dat de ploeg het vertrek van Terence Kongolo, Rick Karsdorp, Eljero Elia en vooral Dirk Kuijt niet goed heeft kunnen opvangen. Analytici en supporters dachten dat er goed was ‘ingekocht’, zoals dat dan heet. Zelfs de vaak kritische Willem van Hanegem was uitgesproken positief over de nieuwe aanwinsten. Maar het bleek geen garantie voor succes.

Werkelijk iedereen was optimistisch toen de competitie begon. Ook technisch directeur Martin van Geel en trainer Giovanni van Bronckhorst spraken hardop uit dat Feyenoord tot de laatste dag om de titel zou meestrijden. Dát was het gevoel in augustus. Feyenoord had er zin, en ging met de borst vooruit de strijd aan. Als je dan aan het einde van de rit 23 punten achter staat op de landskampioen, zoals nu het geval is, dan is er onderweg iets grandioos fout gegaan.

Nadat de eerste vier competitieduels waren gewonnen, kwam de klad erin. En flink ook. De supporters moesten wachten tot de maanden maart en april, tot de slotfase van het seizoen dus, voordat eindelijk weer eens een vergelijkbare serie overwinningen werd neergezet. Dat is Feyenoord onwaardig.

Het seizoen telt aanzienlijk meer dieptepunten dan hoogtepunten. Een zeer pijnlijke uit-, en een nog pijnlijker thuisnederlaag tegen NAC, één schamel puntje veroverd in twee wedstrijden tegen VVV, niet één punt gepakt tegen de concurrenten uit Eindhoven en Amsterdam, een beschamend verlies bij Vitesse. Het aantal goede wedstrijden is op de vingers van één hand te tellen. PSV thuis voor de beker, AZ uit, de eerste helft tegen Heracles uit, Sparta uit met die gedenkwaardige 0-7, de overwinning op Napoli. En dat was het wel zo ongeveer.

Het geheel overziend, zijn twee hoofdoorzaken aan te wijzen voor het desastreus verlopen seizoen. Ten eerste blessures. Met het vertrek van Kongolo, Karsdorp, Elia en Kuijt, miste Feyenoord al vier basisspelers van de kampioensploeg. Op een gegeven moment vielen de centrale verdedigers Eric Botteghin en Jan-Arie van der Heijden, en spits Nicolai Jørgensen uit door fysieke ongemakken. Daarmee was het complete geraamte van de zo succesvolle ploeg verdwenen. De achterblijvers kregen te maken met vormverlies. Geen houvast meer. Geen automatismen. Het zelfvertrouwen daalde naar nul. Allemaal verklaarbaar, als je er achteraf op terugkijkt.

De tweede hoofdoorzaak is het vertrek van Dirk Kuijt. Hij was dé aanvoerder en dé aanjager van de kampioensploeg. Ook als hij zelf reserve was, en Karim El Ahmadi in het veld de aanvoerdersband droeg, was Kuijt de grote animator. Zo riep hij als bankzitter tijdens de met 1-0 verloren uitwedstrijd bij Sparta ploeggenoot Miquel Nelom tot de orde, toen deze zich tijdens het warmlopen voor een invalbeurt volgens Kuijt niet genoeg inspande.

Kuijts belangrijkste inbreng was dat hij op zijn medespelers het geloof en de overtuiging wist over te brengen dat Feyenoord kampioen kon worden. Zijn devies: altijd scherp zijn, nooit verzaken, 200 procent geven. Geen woorden, maar daden, zeg maar. Het is vanuit die mentaliteit dat de ene na de andere overwinning kon worden geboekt, en uiteindelijk zelfs de landstitel kon worden gepakt.

Spijtig genoeg kon Kuijt zich niet verenigen met de reserverol die Van Bronckhorst steeds vaker voor hem in gedachten had. Dit leidde tot wrijvingen, en uiteindelijk tot Kuijts besluit om te stoppen met voetballen. Voor Feyenoord was dit een groot verlies, want Kuijt had in én buiten het veld nog van heel grote waarde kunnen zijn.

Feyenoord staat nu op de drempel van de bekerfinale. Het is misschien platte scorebordjournalistiek, maar als Feyenoord de beker wint, is dat een geweldige prestatie. In Nederland zijn twee prijzen te vergeven: het kampioenschap en de beker. Natuurlijk is de titel vele malen belangrijker, maar de beker is en blijft een prachtige prijs. Het zou na de beker van 2016 en de titel van 2017 bovendien de derde tot de verbeelding sprekende prijs zijn onder leiding van trainer Giovanni van Bronckhorst.

Andersom is het voor Feyenoord een drama als AZ de finale onverhoopt wint. Dan is het seizoen écht volledig mislukt, en resteert slechts een dikke kater. Deze ene wedstrijd is daarom allesbepalend. Binnenkant paal of buitenkant paal kan het verschil maken. Deze druk zullen de spelers ook zo voelen. Al zijn ze daar bij Feyenoord wel aan gewend. Mega-spannend wordt het sowieso. Dirk Kuijt zal het gadeslaan vanaf zijn vaste plek op de tribune, hoog bovenin De Kuip. Als hij nog op het veld zou hebben gestaan, was het vertrouwen in een goede afloop een flink stuk groter geweest.

 

De journalist Boudewijn Warbroek (1963) bezoekt wedstrijden van Feyenoord sinds 1975. Hij werkt als vrijwilliger voor supportersmagazine Hand in Hand en Stadion Sport Nieuws, en schreef mee aan ruim tien boeken over Feyenoord.