Een rustige zomer zou het worden. Het coronavirus zou af en toe opduiken, her en der zouden plukjes mensen positief testen, maar over het algemeen zou het virus tijdens de warme maanden op de achtergrond sluimeren, in de slaapstand tot het begin van het snotterseizoen. De maatregelen konden met een gerust hart worden versoepeld. Dat is een illusie gebleken. Het aantal gevallen explodeert. Zaterdag is de 500e dag van de coronacrisis in Nederland en het virus is helemaal terug.

De uitbraak begon op 27 februari vorig jaar. De toenmalige zorgminister Bruno Bruins kreeg tijdens een rechtstreekse tv-uitzending een briefje in handen gedrukt dat voor het eerst iemand in Nederland positief was getest. Patiënt 1 op dag 1 was een man uit het Brabantse Loon op Zand, die waarschijnlijk besmet was geraakt tijdens een werkreis naar Italië. Op dag 9 overleed voor het eerst iemand aan het virus, een 86-jarige man uit Oud-Beijerland. Inmiddels zijn meer dan 1,7 miljoen mensen positief getest op het virus. Van bijna 18.000 mensen is zeker dat ze aan het virus zijn overleden. De werkelijke aantallen liggen hoger.

De huidige wederopstanding van het virus begon iets meer dan een week geleden. Op woensdag meldde het RIVM 643 nieuwe gevallen, vergelijkbaar met de weken ervoor, en dat was het laagste peil sinds september. Op donderdag waren het er ineens 826, op vrijdag 942 en op zaterdag 1130. Deze week neemt het aantal positieve tests toe met gemiddeld ruim 40 procent per dag, van 1522 op maandag naar 6986 op vrijdag. In de laatste zeven dagen zijn 22.139 positieve tests gemeld, tegen 4573 in de week ervoor. De stijging is bijna verticaal. Als dat zo doorgaat zijn er in de loop van volgende week meer dan 40.000 positieve tests per etmaal.

Op het coronadashboard van de overheid staan tien regio's op het laagste risiconiveau, waakzaam. De vijftien andere regio's staan een stapje hoger op zorgelijk. Nergens is de situatie ernstig of zeer ernstig. Maar dat is allemaal te danken aan de relatieve rust van een week geleden. Mede door die luwte is Nederland ook nog slechts oranje en groen op de Europese coronakaart, en niet vuurrood. Als de lijst nu zou worden vastgesteld, zou de situatie in Amsterdam-Amstelland zeer ernstig zijn, het hoogste risiconiveau. In de laatste zeven dagen zijn in en rond de hoofdstad 3400 mensen positief getest. Omgerekend komt dat neer op bijna 318 nieuwe gevallen op elke 100.000 inwoners. De week ervoor werd het virus er vastgesteld bij 41 op de 100.000 mensen, dus in een week tijd is het aantal nieuwe gevallen bijna acht keer zo hoog geworden.

Een andere brandhaard is Groningen. De noordelijke provincie, met daarin de grote studentenstad Groningen, telde afgelopen week meer dan 250 gevallen op elke 100.000 inwoners. Dat is een stijging van 994 procent ten opzichte van de week ervoor. Ook Groningen stevent daardoor af op het stempel zeer ernstig. Regio's als Twente, Gelderland-Zuid, Utrecht, Zaanstreek-Waterland, Kennemerland, Gooi en Vechtstreek, Hollands Midden, Haaglanden, Rotterdam-Rijnmond, Midden- en West-Brabant en Brabant-Zuidoost voldoen aan de voorwaarden voor ernstig. Elke regio zit weer ruim boven de zogeheten signaalwaarde, het niveau waarop de alarmbellen bij de overheid gaan rinkelen. Vandaar de maatregelen die het kabinet vrijdag aankondigde om het tij te keren.