Bij het CDA zijn alle ogen zaterdag gericht op partijprominent Liesbeth Spies, die haar rapport presenteert over het teleurstellende en chaotische verkiezingsjaar van de partij. Spies sprak de afgelopen tijd met kopstukken uit het CDA over de rommelige lijsttrekkersverkiezing en de wissel in december. Ook de omgang met Pieter Omtzigt staat centraal. De partij wil lessen trekken na het verkiezingsverlies. Daar moet het rapport van Spies bij helpen.

Partijleider Wopke Hoekstra is zaterdag niet bij de presentatie van het rapport. Hij zit dan in Italië om de G20-top bij te wonen.

Omtzigts eigen input voor de commissie-Spies kwam vorige maand op straat te liggen. In een vernietigend document van tientallen pagina's legt Omtzigt uit hoe hij zich niet serieus genomen voelde door de partij. Ook zou hem het lijsttrekkerschap zijn beloofd als Hugo de Jonge die positie zou neerleggen. Maar het partijleiderschap ging naar Wopke Hoekstra. Uiteindelijk stapte Omtzigt uit de partij.

Specifiek kijkt de commissie-Spies naar "processen rond kandidatenlijst, opstellen verkiezingsprogramma, lijsttrekkersverkiezingen en leiderschapswissel, campagne en de uitslag". Maar voor veel CDA'ers is haar rapport ook om van te leren en vooral vooruit te kijken. De partijtop wil namelijk herbezinnen en kijken hoe het CDA weer veel kiezers aan zich kan binden.

Binnenskamers noemt Hoekstra de aanstaande gemeenteraadsverkiezingen een "testcase" voor de toekomst van de partij. Veel lokale afdelingen zijn juist over die verkiezingen bezorgd, omdat het CDA de afgelopen tijd vaak negatief in het nieuws kwam en de partij nog steeds erg verdeeld is.

De instabiliteit in de partij maakt de al moeizame formatiegesprekken niet makkelijker. In huidige peilingen is de partij gekelderd. Als het CDA nu zou meedoen aan landelijke verkiezingen, zou het volgens de Peilingwijzer zeven tot dertien zetels halen. De huidige vijftien zetels die de partij heeft in de Kamer, waren al een grote teleurstelling.

Op 11 september houdt het CDA een congres. Kritische CDA-leden die de ledenbijeenkomst aanvroegen willen niet dat het een "hosannacongres" gaat worden. De leden van de Stichting Sociale Christendemocratie, de groep kritische CDA'ers, willen dat het partijbestuur verantwoording aflegt over de "gebeurtenissen van het afgelopen jaar" en zegt welke fouten daarin zijn gemaakt. De positieve toon die het bestuur in een brief aansloeg, waarin geschreven werd "met elkaar de schouders eronder te zetten", schoot bij de stichting in het verkeerde keelgat.