Staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel) wil voorlopig geen plekken vorderen waar asielzoekers opgevangen zouden kunnen worden. Hij wil eerst goed uitzoeken hoe de opvang van deze mensen het best georganiseerd kan worden en of de wet aangepast moet worden. Daar komt hij voor de zomer op terug. Er is een tekort aan opvangplekken voor duizenden asielzoekers.

Eind maart zei het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) voor juni nog 3500 opvangplaatsen nodig te hebben voor vluchtelingen die in de procedure zitten. Tot 1 januari 2023 zou de organisatie nog 10.000 plekken tekort komen. Die plekken moeten gevonden worden in samenspraak met de gemeenten, maar die zeggen te weinig middelen te hebben om voldoende te kunnen leveren. Het vorderen van gebouwen zou een noodoplossing kunnen zijn, zei het Veiligheidsberaad, maar die mogelijkheid is er nu nog niet.

Gemeenten zijn wettelijk wel verantwoordelijk voor de opvang van Oekraïners, maar niet voor de asielzoekers, benadrukt Van der Burg. Hij reageert daarmee op een brief van Hubert Bruls, de voorzitter van het Veiligheidsberaad, en Jetta Klijnsma namens de commissarissen van de Koning. Hij wil kijken of gemeenten duidelijkere opdrachten moeten kunnen krijgen om asielzoekers op te vangen, staat in zijn reactie. Dat gebeurt nu in overleg, maar dat blijkt gezien de grote tekorten niet goed genoeg te werken.

Veranderingen in het huidige systeem zijn ingewikkeld, stelt Van der Burg in zijn brief. "Om hierin gemotiveerde en op hun gevolgen doordachte keuzes te kunnen maken, zijn zorgvuldigheid en tijd nodig. Voorkomen moet worden dat instrumenten worden geïntroduceerd die bestaande problemen verplaatsen in plaats van oplossen of die nieuwe problemen met zich brengen."

Er zou meer ruimte zijn in de asielzoekerscentra als mensen die hun procedure doorlopen hebben en mogen blijven, kunnen doorstromen naar een gewone woning. Zij hebben daar bovendien recht op. Hoewel de gemeenten hier al langer verantwoordelijk voor zijn, krijgen ze dit ook niet goed voor elkaar. Deze groep bestaat in de tweede helft van dit jaar naar schatting uit 13.500 mensen, zei Van der Burg vrijdag.

De problemen met de opvang van asielzoekers en de huisvesting van statushouders staan nog los van de komst van tienduizenden Oekraïners waar Nederland zich op voorbereidt.