door Jan D. Swart

Volkomen losgezongen van de menselijke maat spelen enkele vastgoedeigenaren in Rotterdam handig in op de gentrificatie van straten zoals de Botersloot en de Pannekoekstraat en zeggen contracten op van kleine winkeliers om hun vervolgens geen enkele kans te geven op verlenging.

Daarna gooien ze een tijdje de boel leeg op slot en gaan in de schaduw van de toenemende dure gebiedsbouw likkebaardend zitten wachten tot de rijke ketens zich melden. Altijd prijs. Op die manier verdubbelen of verdriedubbelen zij de huur, waarmee de bestaande en hard sappelende kleine winkeliers wettelijk niet mogen worden opgezadeld. Doen ze dat wel, dan gaan ze beet.

Woensdagavond mochten gedupeerde ondernemers – categorie: kapper, café en bruidsjurken – bij de raadscommissie hun verhaal komen vertellen. Niet allemaal, want er was een zekere mate van lef voor nodig. Sommige zijn verwikkeld in een juridische procedure, andere vrezen dat er één aankomt. En weer andere trekken uit angst voor represailles een demarcatielijn.

Ook was er een slachtoffer samen met een jurist aanwezig, die zeker wist dat hij jaren geleden uit de exploitatie van zijn restaurant was gezet door een vastgoedman, die daarbij – citaat mr. Joep Janssens – ‘’geholpen was door drie criminele ambtenaren.’’ Ze werden niet bij naam genoemd. Maar wel bijn functie: een stadsmarinier, een horecacoördinator en een man van het bureau vergunningen. Meteen enorme schrik in de commissiezaal van het stadhuis.
Daarover volgt meer.

Daar kwam de deurwaarder

‘’Zeven jaar geleden stond er op een zaterdag een deurwaarder in mijn winkel’’, vertelde de bazin van een winkel in Pannekoekstraat tegen raadsleden. ‘’Nota bene op de drukste dag van de week. Hij kwam me een uitzettingsverzoek overhandigen. Toen, in 2011, kon ik nog kiezen voor een huurverhoging en nieuw contract van tien jaar. Dat heb ik gedaan. Maar na vijf jaar begon hetzelfde verhaal opnieuw en het slot van het liedje is nu, dat ik nu in 2021 de zaak uit moet.’’

Maar nu komt het. En meteen stond haar verhaal symbool voor alle andere dramatiek. ‘’Als je dat vijf jaar van tevoren weet, wat doet dat dan met het ondernemen?’’, vroeg ze aan de aanwezige raadsleden, van wie er snel geteld niet één zelfstandig ondernemer is. ‘’Dan denk je: laat ik toch maar geen nieuwe airco nemen. Dan krab je je drie keer achter je oren als er een nieuwe medewerker moet worden aangenomen. Kortom, dan word je als kleine ondernemer vleugellam. Zelfs als ze langs komen voor de Kerstverlichting heb je zoiets van: pfff, dit jaar maar niet.’’

Treurigheid

‘’Het is volledig ontspoord’’, vond raadslid Dennis Tak van de PvdA.
‘’Dit schaadt de maatschappij’’, voegde Stephan Leewis van GroenLinks eraan toe.
Duidelijk werd in elk geval dat de vastgoedmannen in de opbloeiende centrumstraten van de stad de baas zijn en dat alles wat klein en kwetsbaar is geleidelijk-aan wordt weggevaagd.
Goodwill bij verkoop van een café? Bestaat niet meer.
‘’De enige die er lachend mee weggaat is de eigenaar’’, vertelde een wijnbareigenaar op Zuid, die dan weliswaar nog geen huurverhoging in het vooruit was gesteld, maar wel al had ondervonden dat de door de gemeente Rotterdam aan hem privé verstrekte horecavergunning gelijk door de eigenaar ten gelde was gemaakt. ‘’Hij verkocht dankzij mijn inspanning het onroerend goed gelijk met winst aan een ander.’’

Wethouder

Wethouder Barbara Kathmann, die elders in de stad de leegstand van winkels binnen hun transitie-offensief naar woningen onder controle heeft kunnen brengen, beloofde het verlammende intimidatieprobleem voor de kleine winkeliers zowel met het Rijk als met de andere grote steden te gaan bespreken en verder een plan te willen ontwikkelen om goedwillende vastgoedeigenaren te honoreren. En de slechtwillende? ''Straffen als het criminaliteit wordt'', vond ze. Maar zolang ze de wet niet passeren - en dat is met hun vondst het geval – staat ook Rotterdam met de rug tegen de muur. Tools, zoekt ze. Op z'n Rotterdams: ideeën om de trucendozen te bestrijden.

''In nood moet de gemeente al die centrumpanden maar kopen'', vond Dennis Tak.